NEGUKO SOLSTIZIOA

Kaixo irakurle hori!

Oraingo sarrera zientzia, ohitura eta kulturekin lotuta dago. Jakinarazi nahi dizugu gaur, Ipar hemisferioan, abenduaren 21-22an izaten dela neguko solstizioa. Egun honetan, Lurraren errotazio-ardatzaren ipar poloa Eguzkiaren aurkako noranzkoan orientatzen da. Gertaera horrek baditu zenbait ondorio gure planetan:

- Urteko egunik laburrena eta gaurik luzeena dituen eguna da.

- Eguzki-izpiak zerumugarekiko inoiz hartzen duten altuerarik txikienera iristen dira ipar hemisferioan. Horregatik, eguzki-izpiek angelu txikia sortzen dute Lurrarekin eta inoiz baino izpi gutxiago iristen dira azalera-unitate bakoitzeko.

- Ipar poloan, Eguzkia ez da ateratzen egun osoan, 24 orduko gaua izaten da, eta egoera hori zenbait egunez luzatzen da.

Hego hemisferioan, ekainaren 21-22an gertatzen da neguko solstizioa, eta abenduan ipar hemisferioan izandako egoera bera gertatzen da hego hemisferioan.

Data honek, sinbolikoki, garrantzitsua handia dauka eta mundu mailan beti izan da ospatua duela milaka urte hainbat kulturatan. Arketipikoki, iluntasunaren garaia da, zaharra hiltzeko aukera eta berriari lekua uzteko. Gaur agian egun aproposa izan daiteke gogoetarako: pentsa zer nahi duzun utzi atzean eta jarri begirada benetan desiatzen duzun helburuarengan.

ETA ZUK, ZER ESKATUKO ZENUKE GABONETAN?

Kaixo lagun:

Gabonen usaina edonon daukagu eta ziur guztiok buruan dauzkagula opariak. Ezin genion urte zaharrari agur esan hemendik hausnarketa bat egin gabe. Jarraian galdera pare bat luzatuko dizugu eta erantzuna gordetzea eskatuko dizugu:

• Zer eskatuko zenuke zuk Gabonetan? 
• Zein izango zen zuretzat oparirik onena?

Orain, bideo bat ikusiko dugu, ea galdera horien erantzunak aldatzen diren...

Lehengo galderei erantzuteko gauza materialak eskatu dituzuenok, aldatuko zenituzkete erantzunak? Baloreak ondo landuta dituzuen horiek, ziurrenik erantzun aurretik konturatu zarete eta materialak ez diren gauzengan pentsatu duzue. Baina tranpan eroriz gero, ziur gaude bideoa ikusi ondoren ohartu zaretela nora iritsi nahi dugun...

Horixe! Gauzarik inportanteenak baditugula, pribilegiatuak gara, zorte handikoak... Baina oraindik ez baduzu argi ikusten, beste bideo bat partekatu nahi dizugu (eskerrik asko Nahia!):

Hotzikara sentitu duzu azkenengo galdera entzutean? Gu hunkitu gaitu eta pentsakor utzi gaitu bideo honek. Azkar lotu dugu garai honetan bizi den giro kontaminatuarekin. Zoritxarrez, Gabonak gaur egun kontsumismoaren festak bihurtzen ari dira, negozio hutsa eta inkoherentziaz jositako garaia benetako arima galduz. Horrek pena handia ematen digu eta hemendik jendea kutsatu eta bihotzak bigundu nahi ditugu konturarazteko eskaini ahal dugun onena ez dagoela materialean, baizik eta gugan. Aprobetxa dezagun daukagun zortea, ez dugu opari gehiagorik behar bizitzaz gozatzeko. Inportanteena, daukaguna baloratzea da. Baina, zerbait behar dugu horretaz jabetzeko? Albiste txar bat jaso? Maite dugun norbait galdu? Hori gertatu baino lehen, txipa aldatu eta bizi zaitez gogotsu!

Gu geu gara oparirik onena, guk geuk eskaini ahal dugu zerbait berezia... Horren ildora, 2018rako desioen zuhaitza osatu dugu guk geuk irakurle balorazale bakoitzarentzat:

Hori guztia opa nahi dizugu eta, guk ahal dugun heinean, horra heltzeko bidea lantzen jarraituko dugu blog xume honetatik 2018an ere bai bizitzaren baloreen inguruan idazten.

Gabon zoriontsuak izan ditzazun eta 2018 urte zoragarri on!

BIZITZAREN PRIBILEGIOA

Kaixo Balorezale!

Inoiz gelditu zara une batez pentsatzeko mundan dagoen desoreka itzelari buruz? Planeta berean bizi gara gizaki guztiok eta, aurreko sarreran plazaratu genuen bezala, Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsalak dio guztiok berdinak garela baina, tamalez, azkar ohar gaitezke gauzak ez direla horrela funtzionatzen.

Inoiz gelditu zara une batter pentsatzeko gure gizartean dauden pribilegiatuei buruz? Nortzuk dira zure ustez? Seguruaski hainbat kirolari sartuko zenituzke multzo honetan: Messi, CR7, Fernando Alonso, Marc Márquez... Musikari askok ere beraien lekua izango lukete: Shakira, Bisbal, Bob Dylan, Justin Bieber... Hainbat eta hainbat pertsona ospetsu ere ez zen kanpoan geratuko... Arrazoia duzu, horiek guztiak badira pribilegiatuak baina, aurrera jarraitu baino lehen, bideo bat luzatu nahi dizugu, ea iritziz aldatzen duzun:

Azter dezagun bideoa! Animatzaileak gazte guztiak marra batean jarri ditu, irteeran alegia. Baina ez ditu gazte guztiak elkarrekin uzten, ez, hainbat adierazpen egiten ditu eta, horien arabera, batzuk aurrerago kokatzen dira. Aipatutako esaldiak pribilegioak baino ez dira, ez duzu uste? Horien artean familiaren egoera ona izatea, etxean diru sarrerak egonkorrak edukitzea, goi mailako ikasketak izatea, bizitzan aukera gehiago eta egoera onak izatea... 

Nola erantzungo zenion orain lehenengo galderari? Nor gehiago dago orain lehen aipatutako pribilegiatuen multzoan? Bai horixe... gu geu! Guri (eta zuri seguruaski) oilo ipurdia jarri zitzaigun bideo hau ikustean, aipatutako pribilegio guztiak edo ia guztiak betetzen baititugu. Agian zure gurasoak bananduta daude edo, zoritxarrez, ezin dira zurekin egon, baina zure familiak ahal duen guztia ematen du zu zoriontsua izan zaitezen eta etorkizun ona izan dezazun. Ez al da hori pribilegiatua izatea? Azken finean bizitza duina daukagu eta geure eskubideak ez daude urratuta... Kasuak kasu, oro har, zorte handikoak gara eta eskertuta bizi beharko ginateke!

Bideoan, animatzaileak erabiltzen dituen esaldi gogor eta sakonen artean guk bat azpimarratu nahi dugu: 

"Bizitzaren lasterketan, atzeko aldean daudenei eman behar zaie parte hartzeko aukera eta, seguruaski, marra berean egongo bagina guztiok, gainetik pasatuko gintuzten. Dauzkagun abantailak ez baditugu onartzen, tentel hutsak izango gara..."

Zer deritzozu horri? Bat zatoz animatzailearekin? Zertan ikusten duzu besteekiko abantaila daukazula? Ez bazara ohartzen, zabaldu begirada eta konparatu zeure burua ondoan bizi diren pertsonekin. Orain hobeto ikusten duzu pribilegiatua zarela? Argi dago beti aurkituko dituzula zuk baino gehiago daukatenak eta zuk baino gutxiago daukatenak... Gure uste apalean, esker onekoa izateko, hobe duzu arreta jartzea zuk baino gutxiago daukatenengan.

Honek guztiak enpatiarekin lotura estua dauka. Saiatu behar dugu besteen zapatetan jartzen ohartzeko zenbat aukera daukagun. Gabonak datozela garai honetan, pentsa ezazu nola igaroko dituzun zuk. Mundu guztiak ez du aukera hori izango, beraz, ikusmira aldatzea eta daukazuna eskertzea lor dezazun espero dugu. Ziur horrela zoriontsuago sentituko zarela...

Amaitzeko, bideora itzuliko gara eta airean geratzen den galdera luzatzen dizugu: ba al gaude prest lasterketa orekatzeko, guztiok marra beretik ateratzeko eta ez hainbat pausu aurrerago? Orain arte gizakiak adierazi duena ezetza izan arren, etorkizuneko belaunaldiak hori aldatzeko aukera dauka. Ausartuko gara?

Gogoeta hauekin ikusmira zabalagoa izan dezazun eta pribilegiatuen zakuan zaudela ohar zaitezen espero dugu.

Asteburu ona izan!

GIZA ESKUBIDEEN NAZIOARTEKO EGUNA

Kaixo lagun!

Gaurko sarrerak bi aipamen bilduko ditu. Alde batetik, abenduak 5ean Nelson Mandelaren heriotzaren urteurrena izan zela eta, bestetik, gaurko Giza Eskubideen Nazioarteko Eguna.

Nelson Mandelarekin hasiko gara. Bakearen ikurra da inoiz ez dena hilko. Ezinezkoa da. Betiko geratuko da Historian. Maiuskulaz idazten den horretan. Handietan handienek lekua duten horretan. Askatasunaren eta duintasunaren ikurra da Mandela ere bai. Zapalduen borroka guztiek eta gatazken konponbiderako urratsek ispilua aurkitu dute Madiba handiaren bizitzan.

Jarraian "Invictus" (Menderaezin) olerkia, William Ernest Henleyk idatzia. Bideoa olerkiaren izen bereko filmaren zatia da. Nelson Mandela Hegoafrikako presidentea izan zenean gertatutako pentsaera aldaketaren inguruan datza. Entzun arretaz!

Honela dio olerkiak euskaraz:

"Estaltzen nauen gauetik kanpora,

Polotik polorako amildegia bezain beltza,

Legokeen edozein jainkori eskertuko nioke

Nire arima menderaezina dela eta.

Zirkunstantzien hatzapar ankerretan

Ez kexatu ezta ohiurik ez dut egin.

Zoriaren kolpeenpean

Nire buruak odola jario, baina ez da makurtzen.

Amorru eta malkozko leku honetatik haratago

Izuaren itzala berehalakoa da,

Eta halere urteen mehatxuak

Beldurrik gabe topatzen nau eta topatuko nau.

Atea zenbateko estua den,

Sententzia zenbateko zigorrez beteta dagoen berdin dio.

Nire patuaren nagusia naiz:

Nire arimaren kapitaina naiz."

Nelson Mandela azkenetarikoak izan zen, borrokatzaile hutsa! Eta berari esker Hego Afrikan arraza bereizkeriaren kontra borrokatu egin zen. Lotura estua dago Nelson Mandela eta Giza Eskubideen artean. Irudi honek oso ondo adierazten du (eskerrik asko Leire!!)

Iazko sarreran Giza Eskubideen azalpena eman genizun haibat daturekin. Aurten, bideo berria topatu dugu, bertan Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsala biltzen da. Ikusi arretaz!!

Horrela ikusita, ez du ematen hain zaila denik. Baina, tamalez, errealitatea oso desberdina da eta gizaki askok ez dauzkate bermatuta... Giza eskubideak ezagutzea aurretiko eta ezinbesteko urratsa da pertsonen duintasuna errespetatzeko. Horregatik, urtero, abenduaren 10ean, Eusko Jaurlaritzak komunikabideen bidez sentsibilizazio-kanpaina bat garatzen du ahalik eta herritar gehienengana iristeko asmoz. Hona hemen  sentsibilizazio bi bideo:

Motzak izan arren oso adierazgarriak dira, oso ideia zehatzak eta argiak ematen dituzte.

Lehenengoak argi baino argiago uzten digu PERTSONAK (letra larriz, bai) garela guztiok, salbuespenik gabe! Blog honetan, maiz eta hainbat arlotan,  aldarrikatzen dugu hori. Beti pertsonen alde!

Bigarren bideoan hainbat arazo aipatzen dira: terrorismoa, indarkeria, bidegabekeria, desberdintasuna, lekualdaketa behartua, bazterkeria, arrazakeria, pobrezia... Horiei guztiei argia eman behar zaie konponbidea bilatzeko eta PERTSONA guztiak Giza Eskubideak bermatuta izateko.

HAURRENTZAKO PROGRAMAZIO-LENGOAIA

Kaixo irakurle hori!

Zelako sorpresa hartu dugun gaur goizean Chrome nabigatzailea zabaltzerakoan! Googlek adierazten digu gaur haurrentzako programazioaren 50. urteurrena dela. Duela gutxi modan jarri den "hizkuntza berriak" 50 urte ditu!! Harrigarria benetan...

Wikipediara jotzen badugu, programazio-lengoaiak ordenagailuaren portaera kontrolatzeko erabil daitezkeen hizkuntza artifizialak direla aurkituko dugu. Bi atal definitu behar dira programazio-lengoaia bat definitzeko:

• Programak osatzeko erabil daitezkeen aginduak (adb.: datu bat irakurri, datu bat inprimatu, kalkulatu eragiketa bat...)
• Datuak errepresentatzeko erabil daitezkeen datu-motak (adb.: zenbakia osoa, zenbaki erreala, karakterea...)

Lengoaia horien bitartez, konputagailuak burutu beharreko atazak zehazki deskriba daitezke.

Lehenengo konputagailuak 40. hamarkadan sortu ziren, eta makina-lengoaia erabilita programatzen ziren. Gaur egun, milaka lengoaia daude. Sailkapen bat baino gehiago egin daiteke baina ez gara sartuko kontu horretan. Txikitatik ikas daiteke, ez da nagusion kontua. Ez bazara aritu Googlen doodle-n, proba ezazu eta engantxatuko zara!

Honetaz aparte, programazioarekin zerikusia duen beste berri bat eman nahi dizugu: gaur kode ordua hasten da!! Zer da hori? Mundu mailan kodeatzeko esperientzia paregabea!! Hemen klikatuz hainbat baliabide aurki ditzakezu eta gainera euskaraz!!! Anima zaitez eta hasi programatzen!!

BEREZIAK, PIZZAK DIRA

Kaixo berriro ere...

Iaz egin genuen bezala, gaur beste sarrera bat eskaini nahi dugu. Alde batetik egunaren berri emateko eta, bestetik, omenaldia egiteko ezintasuna daukaten pertsonei, gaur Ezinduen Nazioarteko Eguna baita.

Batzuek ospakizun moduan hartzen dute egun hau, beste batzuek, aldiz, aldarrikatzeko erabiltzen dute. Eta guk ildo horretatik joko dugu gaur.

Hurrengo bideoaren protagonistak, Constanza Orbaizek, oso ondo azaltzen digu zer den ezintasuna edo, berak dioen moduan "ahal desberdina" (eskerrik asko Jose Luis bideoagatik!!). Ez zaitu hotz utziko, ziur gaude. Entzun arretaz!

Hau laburpena da, nahiago baduzu hitzaldi osoa ikusi hemen daukazu, egia esan, merezi du ikusteak!

Constanza psikopedagogoa da eta eskoletan lan egiteaz aparte, Desde adentro proiektuaren burua da. Gizarte eremuan, terapeutikoan eta eskolarrean ezintasuna daukatenekiko begirada integrala lortzea da bere helburu nagusia. Daukan pentsatzeko eta helarazteko moduarekin lortuko du. Guk zabaltzat jotzen genuen geure ikusmira baina hau ikusi ondoren, are zabalagoak! Eskerrik asko Constanza emandako lezioagatik!

Eta zuk? Zerbait ikasi duzu entzundakoarekin? Gutxienez sentsibilizatuago egotea espero dugu, konturatzea guztiok daukagula ezintasunen bat eta gixajoak edo bereziak ez direla,   P E R T S O N A K baizik.

Ezintasunaren "ezin" hori ahal bihur dezakegu guztion begirada aldatzen bada.

EUSKARAREN NAZIOARTEKO EGUNA

Kaixo balorazale euskaldun hori!

Nahiz eta ostiralean sarrera berezia euskararen egunaren inguruan, gaur, egun ofizialean berriro gaituzu hemen. Gauza handirik ez dugu idatziko baina gaur jasotako hainbat bideo, audio eta irudi luzatuko dizkizugu jarraian:

Leirek bidalitako collage-ekin hasiko gara, eskerrik asko andereño!:

Mezu ederrak biltzen dituenak irudiak!!

Bideo hau iaz ere bai erabili genuen, baina izugarri hunkigarria da eta berreskuratu nahi izan dugu misterio hori bizirik iraun dadin:

Jarraian ikusiko duzun hau, berriz, aurten argitaratu du Arratiako Udalen Mankomunitateak, Euskara, euskaldun guztion marka!

Euskararen Nazioarteko Eguna aitzakiatzat hartuta euskararen egoerari buruzko gogoeta egin zuen Eli Larrinagak Euskadi Irratian: Euskararen Nazioarteko Eguna eta fisikako ekuaziorik ezagunenetarikoa (E=mc2) uztartu zituen. Entzun arretaz!

Beste irudi batekin amaituko dugu, ozen baino ozenago adierazten duena euskaraz bizi nahi dugula!!

Zorionak euskaldun guztioi, altxorra babesten duzuen guztioi!

EUSKARAREN EGUNA ESKOLETAN

Kaixo Balorezale!

Iaz bezala, gure hizkuntzari omenaldi txiki bat egin nahi diogu bere egunean. Bai, badakigu igandera arte ez dela, baina hainbat zentrutan gaur ospatuko denez, hemendik eta handik topatutako hainbat gauza luzatuko dizkizugu. Guztiek daukate amankomunean Euskararekiko maitasuna adierazteko nahia.

Hasi egingo gara Gasteizko Koldo Mitxelena BHI-ko 1. batxillergoko ikasleek egindako abestia eta bideokliparekin:

Lan bikaina neska-mutilok! Zorionak! Egia esan, zuek diozuen moduan, Euskera zabaltzeko eta indartzeko egin behar dugun esfortzua ez da hain handia... Eta zuk, lagun, zer deritzozu?

Gasteizko lagunek egindako abestiarekin zerikusia badauka aurten, Deustualdean antolatutako Hamaika Egunez Euskaraz ekimenak. Izan ere, hamaika lagunek hartu dute parte auzo euskaldunagoaren alde, 600 baino gehiago alegia... Txalo zaparrada zuentzat! Ea ekimena ez den bitxikeri batean geratzen eta urtean zehar, leloak dioen moduan, 11 egun egiten duzun Euskaraz!

Eta zertan datza jarduera? Hemen luzatzen dizugu beraien blogean jarritako informazioaren laburpentxo bat. Dena den, animatzen zaitugu bloga bera bisitatzera, merezi baitu!

Baietz 11 EGUN EUSKARAZ bizi!

Gure erronka da 11 egunez euskaraz bizitzea eta hori egiteko bi modu daude: Ahobizi eta Belarriprest.

Euskaraz egiten duenari euskaraz egiten lagunduko dio. Proiektu honen giltzarri izango da, euskaldunak euskaraz berbetan jartzen dituelako.

Belarriprest izan nahi baduzu euskaraz ulertu behar duzu ezinbestean

Zer dakar Belarriprest izateak?

– Euskararekiko zure jarrera positiboa erakusten duzu, euskaraz dakiena zuri euskaraz egiten gonbidatzen duzulako

– Euskaraz egin nahi duenari lagundu egiten diozu euskaraz egiten: ‘Egidazu euskaraz lasai, ulertzen zaitut-eta!’

– Euskararen erabilera igotzen laguntzen duzu eta aukera duzu, nahi izanez gero, mihiari ere eragiteko!

Euskaldun aktiboa izango da. Ahobizi izan nahi baduzu, euskaraz bizi beharko duzu 11 egunez.

Zer dakar Ahobizi izateak?

– Euskara dakiten edo ulertzen dutenekin beti eta erabat berba egingo duzu euskaraz, erdaraz erantzuten badizute ere.

– Ezezagunekin lehen berba egingo duzu euskaraz eta ulertzen badizute euskaraz jarraituko duzu.

Ikusiko duzunez, denok daukagu parte-hartzerik!

Hamaika Egunez Euzkaraz ekimenaren bloga bisitatzen baduzu, mikrogomendioak topa ditzakezu. Guk hemen luzatuko dizkizugu gustatu zaizkigun batzuk:

Guri oso aholku onak iruditu zaizkigu hauek eta blogean agertzen diren besteak ere bai baina, bakarra aukeratu behar izatekotan, zein aukeratuko zenuke zuk?

Hemendik erronka luzatu nahi dizugu: baietz asmatu beste mikrogomendioren bat, irudi polit batean jarri eta guri bidali (baloreak@gmail.com) beste sarrera batean edo hementxe bertan atxikitzeko! Anima zaitez eta hartu parte! Plazaratu zure irudimena geure hizkuntza preziatuaren erabileraren alde!

Deustuko Unibertsitateko Jose Mari Landak sortutako kantarekin amaituko dugu. Egia esan ez da kantaren bideoa, karaokearena baizik. Oso erraza da jarraitzeko eta abesteko. Goza ezazu eta abestu!!!

Geure ondare aparta da, altxor handia hain zuzen ere. Herri txikia gara mundu mailan eta bizirik mantentzeko geure hizkuntza, guk geuk erabili behar dugu ahal den gehien.

ZORIONAK ETA ESKERRIK ASKO!

Kaixo lagun:

Jai eguna izan behar arren, lanean gaude baina denbora ateratzeak post hau idazteko merezi du. Ez "autozoriontzeko", baizik eta eskerrak emateko geure bizitzan izan ditugun maisu eta andereño berezi horiei, lagundu, animatu, maite... gaituztenak, ikasi dugunengandik, miresten ditugunak, geure bihotzean leku berezia dutenak. Aintzinakoak zein gaurkoak, guk geuk ere geure lankideengandik  asko ikasten dugulako...

Ziur gaude askotan pentsatuko duzula zu izorratzeko gaudela hemen. Edo bakarrik matematika, hizkuntza, gizarte, natura... irakasteko. Ba... oker baino okerrago zaude!! Beste gauza garrantzitsu asko ere egiten ditugu egunero zurekin. Ea bideo hauek laguntzen zaituzten asmatzen zer...

Argiago ikusten duzu orain? Ziur baietz...

Zorionak eta eskerrik asko maisu-maistra guztiei!!

KANTU LIBREAK

Kaixo balorazale:

Pasa den astearen amaieran, emakumeen aurkako indarkeria desagerrarazteko nazioarteko eguna lantzeko sarrera ekarri genizun. Bertan Goazenen indarkeri sexista salatzeko abestiaren making-off-a aurkeztu genizun. Ostiralean bertan bideoklipa argitaratu zuen Gipuzkoako Foru Aldundiak. Karaoke moduan dago letra ulertu eta aztertu ahal izateko modu errezean. Erne enztun!!

Zelako mezuak ematen dizkigutenak, ezta? Ados zaude esandakoarekin? Zerbaitek deitu dizu arreta? Zerbait ez duzu ulertu?

Jarraian beste kantu bat, "Nire gorputza da" Kantu koloreren eskutik Galdakaoko Gandasegi eskolako ikasleekin grabaturik. Honek, aldarrikatzen du gorputza norberarena dela, norberak kudeatu behar duela eta nork bere burua maitatu behar duela baldintza barik. Entzun ondo eta gozatu!

Doinu politarekin batera, mezu ederrak helarazten dizkigu. Azter ditzagun:

Berritsu-isilak, polit-itsusiak, 

argal-lodi, ilun-argi, altu-baxuak, 

elbarri eta itsu, gor edo mutuak. 

Denak ezberdinak, eskubide berberak.

Gorputz eta izaera bakarrekoak gu, 

nork bere burua maitatu,

 nik badakit zer nahi dudan, zer egingo dudan, 

aukera neurea izango da! 

Nire gorputza da 

aske eta librea, 

nahi dudan moduan, 

maite dudan munduan. 

Elkartu, sentitu, nahi duzunarekin. 

Zer lagunekin batu, aukera zeuk egin. 

Zure desio eta zaletasunekin

 aurrera egin maitatzen zaituztenekin. 

Gorputz eta izaera bakarrekoak gu, 

nork bere burua maitatu, 

nik badakit zer nahi dudan, zer egingo dudan, 

bidea nirea izango da! 

Nire gorputza da 

aske eta librea, 

nahi dudan moduan, 

maite dudan munduan.

Fijatuko zinenez, bizpahiru mutil kenduta, emakumezkoak baino ez dira agertzen. Gure ustez, mezu hauek guztiontzat dira, guztiok libreak garelako eta errespetua guztion kontua delako.

AZAROAK 25: EMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIA DESAGERRARAZTEKO NAZIOARTEKO EGUNA

Kaixo balorezale,

Hemen gaude berriro ere ospatu nahi ez dugun egun batekin. Iaztik jarraitzen bagaituzu, orain dela 36 urte egun hau aldarrikapen honen egun ofizialtzat ezarri zela jakingo duzu. Bai horixe, 1981. urtean ezarri zuten munduari 1960. urtean Miraval aizpeei gertatutakoa gogorarazteko. 

Aurten ez zaitugu gogaitu nahi hainbat datuekin, horregatik, jarraian bideo batzuk aurkeztuko dizkizugu, lehenengoa Suedian grabatutako gizarte esperimentua da, gaurko gaiarekin zerikusi zuzena duena:

Zelan da posible inork ez sartzea egoera hori gelditzeko? Zergatik uste duzu horrela jokatzen duela jendeak? Ziur erantzunen artean “beldurra” hitza ahoskatu dela. Zeren beldur dira? Zelan geldituko ziren pertsona horiek pentsatzean ez dutela ezer egin laguntzeko? Horrelako egoerak salatu eta gelditu behar dira, beldur barik!

Baina, non ote dago arazoaren funtsa? Batzuen ustez emakumeen arazoa baino ez da, ezta inola ere! Hau gizartearen arazoa da eta, hortaz, emakume zein gizon sartuta gaude. Zorionez, gero eta inplikazio gehiago dago gizonengandik, baina gehiago behar da eta, gure ikuspuntutik, funtsezkoa da ere bai txikitatik berdintasunaren bidean heztea. Ikusi hurrengo bideoa eta hobeto ulertuko duzulakoan gaude:

Txiki-txikitatik, berdintasunean hezituak izaten bagara eskoletan zein etxean, arazo asko saihestuko ditugu etorkizunean.

Hurrengo bideoa motz-motza da eta indarkeria jasaten duten biktimei laguntasuna erakutsi nahi die:

Denok zu… Bai horixe!! Hori da Goa!zenen lagunen azken bideoklipa. Pasa den ostiralean making-off-a luzatu ziguten kapituluaren amaieran. Haiek ere aldarrikatu nahi dute: ez beti da ez, indarkeria sexistarik ez! Entzun zelako mezua eman nahi diguten:

Denok zu, mutila ala neska berdin du… Munduan zehar libre izan… 

Zelako gogoeta politak kantu honetakoak. Ea itxaropen kantua bihurtzen den eta belaunaldi gazteak hasten diren arazoaz jabetzen eta aurre egiten. Horixe espero dugu! Ea urte batzuk barru ez dagoen egun honetan aldarrikatzerik… Denon esku dago eta ez dago aitzakiarik!

Amaitzeko, Bizkaiko Foru Aldundiaren kanpainia luzatzen dizugu. Emakumeen eta gizonen arteko desberdintasunetan oinarrituta dagoen gizarte batean bizi gara, eta desberdintasun hori hainbat modutan islatzen da. Hori dela-eta sentsibilizazio kanpaina garatu dute hurrengo ideiekin:

• Ez nazazu gehiago maitatu, maitatu nazazu hobeto
• Ez naiz zurea, nirea naiz
• Emakume baten atzean beti dago emakume handi bat

Mezu hauekin batera hiru emakumek sortutako ilustrazioak daude eta bideotxo honetan bildu dira:

Ikusi duzunez, irudiek laguntza bisual handia eskaini diete mezuei eta indarkeria matxistak sortzen duen Giza Eskubideen urraketaren aurkako borrokan aurrerapauso bat da.

SANTA ZEZILI, MUSIKARIEN EGUNA

Kaixo balorezale!

Gaur musikarien eguna dugu. Badakigu eguna ospatzeko eskola eta herri askotan ekimen bereziak antolatuta daudela. Geuk, txokotxo xume honetatik, geure ekarpen txikia egin nahi dugu bideo honekin:

Musikaria izanda ere, ziur datu harrigarriak asmatu dituzula. Eta ez bazara, izateko gogoa sartu zaizula suposatzen dugu.

Zorionak musikari guztiei!

Egun ona izan!

AZAROAK 20: HAUR ETA NERABEEN ESKUBIDEEN NAZIOARTEKO EGUNA

Kaixo jarraitzaile hori:

Egun bat aldarrikatzeko gaurkoa, azaroak 20, Haur eta Nerabeen Nazioarteko eguna hain zuzen. Hemendik, harekin bat egin nahi dugu aurten ere bai sarreratxo xume honekin eta, Nazio Batuek onartutako Haurren eta Nerabeen Eskubideei buruzko Hitzarmenak (HEH) dioen moduan, adierazi eta agerian jarri nahi dugu haurrak eta nerabeak eskubideak dituzten pertsonak direla. Errespeta ditzagun!

Haurren Eskubideen Aldarrikapena 1959ko azaroaren 20an Nazio Batuen Erakundearen Batzar Nagusiak egindako aldarrikapena da, haurren eskubide unibertsalak finkatuz. Haurren eskubideak jaiotzeagatik bakarrik haur eta nerabeek dituzten eskubideak; utziezinak, berezkoak eta nahitaezkoak direnak haurtzaro on bat izateko dira.

Batzar Nagusiak Haurren Eskubideen Aldarrikapen hau adierazten du, haurrek haurtzaro zoriontsu bat izan dezaten, eta Aldarrikapenean aipatzen diren eskubide eta askatasunez goza dezaten, beren eta gizartearen mesedetan, eta gurasoei, gizon-emakumeei nahiz erakunde, tokiko agintaritza eta gobernu nazionalei eskatzen die aipatutako eskubideak aitor ditzaten eta haien alde lan egin dezaten, legegintzako neurriak eta beste neurri batzuk pixkanaka ezarriz, honako printzipio hauen arabera:

1. Berdintasunerako eskubidea, arraza, erlijioa edo nazionalitatea kontuan hartu gabe.

2. Babes berezia jasotzeko eskubidea, fisikoki, mentalki eta sozialki osasuntsu eta libre haz daitezen.

3. Izen bat eta nazionalitate bat izateko eskubidea.

4. Elikadura, etxebizitza eta osasun-arreta egokia izateko eskubidea.

5. Urritu fisiko edo psikikoek hezkuntza eta arreta bereziak jasotzeko eskubidea.

6. Familiak eta gizarteak maitatua eta ulertua izateko eskubidea.

7. Doako hezkuntza baterako eskubidea. Ongi pasatzeko eta jolasteko eskubidea.

8. Arrisku-egoeratan arreta eta laguntza jasotzen lehenak izateko eskubidea.

9. Abandonatua eta lanean esplotatua ez izateko eskubidea.

10. Munduko pertsona guztien arteko elkartasuna, adiskidetasuna eta justizia sustatzen duen hezkuntza jasotzeko eskubidea.

Jarraian oso bideo adierazgarria gaurko egunerako eta aurretik aipatutakoaren ildotik:

Hainbat ekimen antolatu dira gaurko egunerako, besteak beste Bilboko Haur eta Nerabeen Udal Kontseiluaren sorrera, udaletxean ospatu dena. Udalaren konpromisoa haurrei entzutea da, haien iritzia aintzat hartzea hiria eraikitzeko eta gobernatzeko, eta haien begirada txertatzea Udalaren erabakietan. Nahi dute haurren parte-hartzea aktiboa izan dadin politika publikoen diseinuan oro har, ez kudeaketan, hirigintzan... soilik, baita berdintasunean, kulturan eta aisialdian ere. Haiekin lan egin nahi dutela adierazi du Juan Mari Aburtok. Gehiago jakin nahi izanez gero, argazkian klikatu albistea ikusteko:

Kontu inportante bat ez ahaztu, eskubideak dauden bezala, betebeharrak ere badaude...

DNA

Kaixo balorezale!

Aurreko sarreran zientziaren astea ospatu genuenez, eta gure hiriburuetan hainbat ekintza zientifiko antolatu egin direnez, zientzilarien amantala jarri dugu eta hona gatoz Azido Desoxirribonukleikoari buruz (DNA euskaraz) hitz egitera.

Friedrich Miescher mediku suitzarra DNAri buruz lehenengo aurrerapen nabarmenak egin zituen zientzilaria daukagu. 1869ko neguan DNA isolatzea lortu zuen Tubingako Unibertsitatean lan egiten zuenean, hau da, orain dela 148 urte.

Friedrich-en atzetik milaka zientzilarik ikertu dute DNA, baina hurrengo pausu erraldoia 2000. urtean eman zen. 131 urte pasa ondoren, giza genomaren sekuentziaren deskodifikazioan aurrerapen itzela egin zen. Aurkikuntza honi esker, gizakiaren "mapa" egiten hasi ziren zientifikoak, hainbat gaixotasun genetikoren zergatiak eta sendabideak topatzeko tresna baliogarri baino baliogarriagoa izanik.

Filmetan eta telebistako hainbat telesaiotan gaiztoa harrapatzeko oso pista garrantzitsua izaten da DNA. Antza, bere barruan, norberaren "matrikula" dago, hots, bere kode genetikoa. Bai lagun, bakoitzak bere DNA kodea dauka eta ezin da kopiatu. Bikiek ere ez daukate kode bera. Eta ez bakarrik gizakiok, bizirik dauden beste izaki guztiek ere beraien kodea daukate eta, kode horrek, lagun bakoitza bakarra izatea bermatzen du.

Aurreko guztia kontuan hartuta, denok ezberdinak garela argi geratuko zaizulakoan gaude, baina, dakizunez, nahiz eta bakoitzak bere kodea izan, zati bat partekatzen dugu. Horri esker, espezie bateko animalia edo landare guztiak antzekoak dira eta, gizakien kasuan, gauza bera gertatzen zaigu. 

Baina, zer ikusirik dauka gai hau baloreekin? Momentuz zientziaz aritu izan gara baina laster ulertuko duzu zergatik egiten ari garen azalpen hau eta nora iritsi nahi dugun. Hurrengo bideoak aho bete hortz utziko zaituelakoan gaudenez ez dizugu ezer aurreratuko. Goza ezazu!

Eskerrik asko Momondo entrepresari hau bezalako kanpainia egiteagatik. 

Ikaragarria benetan! Hainbat gauza agertzen dira bideo honetan bere protagonistek espero ez zutenak. Zein da gehien harritu zaituena? Joan gaitezen aztertzera:

Hasiera batean guztiek uste zuten nahasgabekoak zirela, %100 islandiarra, ingelesa, frantzesa, bangladeshdarra... Batzuek euren argazki albumak eramaten zituzten frogatzeko haien familien jatorria purua zela. Zure ustez, beraien aurpegiak ikusita, jasotako emaitzak espero zituzten? Nor da ezuste handiagoa jaso duena? Frantziakoa? Kubakoa? Islandiakoa? 

Batzuen ustez, beraien herrialdea onena da, besteena baino inportanteagoa eta besteek baino gehiago merezi duena. Zure iritziz, hau horrela izan beharko zen? Lehenengo eta bigarren mailako jendea egon beharko zen? Gaur egun, tamalez, horrela dela ematen du... Afrikako eta Asiako hainbat herrialderi buruz eta beraien jendeaz inor ez da arduratzen...   

Ingalaterrako gizonak, Jay-k alegia, alemaniarren zalea ez dela aitortzen du, zer nolako aurpegia geratzen zaion bere DNAren %5 alemaniarra dela jakin duenean! Ingeles peto-petoa zen gizon horrek zer dio bideoaren amaieran? Bai horixe! "Leku guztietako Jay nauzue!"; beste batek dio "Munduko gizona naiz". Hori gogoeta polita, ez duzu uste?

Bukatzeko, bi pertsonak, kulturalki etsaiak izan behar omen zirenak, lehengusu-lehengusinak ziren berria jaso zuten. Imagina ezazu zenbat aukera dauden edonon familia izateko! Frantziarrak zioen moduan, DNA froga hau egitea nahitaezkoa izan beharko zen. Horrela, extremismoak eta arraza puruen aldeko pentsamenduak desagertuko ziren, jendearen ikuspuntu zabalagoa eraikitzeko aukera emanez...

Pertsona hauei gertatu zaien moduan, zure DNAn hainbat lekuetako informazioa daramazu. Inoiz gelditu zara nongoa zaren pentsatzeko? Zure arbasoak nongoak ziren jakitea nahiko zenuke? Guk ez dakigu nongoak diren gureak, baina gauza batez ziur gaude: Mundua oso polita da eta berdin zaigu nongoak garen gu edo nongoa zaren zu, ongi etorria izango zarelako beti gure bizitzetara. 

Asteburu ona izan!

ZIENTZIA ETA BAKEAREN NAZIOARTEKO ASTEA

Kaixo balorezale!

Berriro gatoz egun berezi baten berri ematera, beno, kasu honetan aste oso bat daukagu ikertzeko, bai horixe!

Izenburuak dioen moduan, Zientzia eta Bakearen nazioarteko astea ospatzen da. Aurten 31 urte betetzen dituen ekintza da eta horrelako izenarekin gure blogean agertu behar zen, nola ez! Baina ez gara azalean geratuko, aztertuko dugu zergatik eduki behar duen tokia bertan.

1986an, Nazioarteko Bakearen Urtea zelarik, jardueraz eta ospakizunez beteriko aste berezi bat antolatu zen Gobernuz Kanpoko ekintza moduan. Hain arrakastatsua izan zenez ONUk 1988aren abenduan horrela izendatu zuen, eta urtero azaroaren 11ren astean ospatu beharko zela ezarri zuen ere bai.

Aste honen helburua bikoitza da. Alde batetik garapen zientifiko eta teknologikoaren eta bakea eta segurtasunaren mantenuaren harremana estutzea da; eta bestetik, mundu osoko zientifikoen arteko elkarlanari bultzakada ematea.

Eta zergatik aste honetan? Azaroak 10ean Bakerako eta Garapenerako Zientziaren Nazioarteko Eguna delako.

Gizakiak, ingurumena ulertzeko eta hortik ateratako ezagutzak bere onerako erabiltzeko asmatu zen tresna zientzia da. Aurrerapen, erronka ekonomiko, sozial eta medioanbientalei erantzuna ematen laguntzen gaituzte, etorkizunera begira sostengu iraunkorra lor dezagun eta, horren ondorioz, Bakearen garapena.

Zientzia ezagutzaren giltza izanda, gizakiak beraien aukera profesionalak, pertsonalak eta politikoak hartzen laguntzen ditu, eta baita herritarrak ikerketaren mundura erakartzen ere. Horregatik, urtero, egun berezi honetan, helburu nagusitzat biztanleria aurrerapen zientifikoen jakinaren gainean egotea hartzen da. Horrela gizarte sostenugarriagoak sortu egiten dira eta, horrek, gure planetaren hauskortasunaren kontzientzia hartzen laguntzen digu. UNESCO da zientzia gizartearengana hurbiltzeko sortutako agentzia.

Aurtengo leloa "Munduko elkar ulertzerako zientzia" da eta bere helburua bakea eta sostengu jasangarria mantentzea da, denon arteko komunikazio eta ezagutzaren partekatzea hobetuz.

Mundua hobeto ulertzeko, EHUk aste honetan Zientzia Astea ospatzen du, Zientziaren, Teknologiaren eta Berrikuntzaren XVII. edizioarekin. Bai Bilbon, bai Donostian, baita Gasteizen ere, hainbat ekintza daude antolatuta igandera arte. Begiratu hurrengo bideoa eta, zeure eskolarekin ez bazara joan, animatu hurbiltzen esperientzia izugarriak ikustera! Merezi du eta! Hurrengo bideoak esperientzia zientifiko batzuk biltzen ditu:

Askotan, blog honetan, berdintasuna aldirrakatu dugu eta gaur berriro egingo dugu. Alor askotan desberdintasunak egoten dira emakume eta gizonekoen artean, baita zientzian ere. Hurrengo bideoaren protagonistek oso ondo azaltzen dute. Erne egon!

Eredu apartak zientzialari hauenak!

Jarraian, beste bat. Iaz, Zientziaren eta Bakearen nazioarteko astea zela aitzakia hartuta, Onetsine Arrizabalaga elkarrizketatu zuten Karkara orainkarirako. Alemanian bizi den zientzialari oriotarra da eta garunaren garapen goiztiarrean dabil lanean. Bideoan aipatu den moduan, Onetsine laborategian aritzen diren horietakoa da. Hona hemen elkarrizketa.

Ziur gaude horrelako ereduekin zientzia arloan errezagoa izango dela bakea lortzea! Espero dugu zuetakoren bat, neska zein mutila, mundua hobetzeko zientzialari bihur zaitezten etorkizunean!

XALBADOR GOGOAN...

Blog honetan lantzen ditugun baloreen artean, kultura ere badago, batez ere geurea txikia dena eta babesa behar duena... Gaur geure kulturaren bertsolari bat ekartzen dugu gogora, gaur 41 urte zendu zelako Fernando Aire Etxart Xalbador bere jaioterrian, Urepelen (Nafarroa Beherea), 56 urte zituelarik eta omenaldia jaso ondoren. Hemendik omenaldi txikia egin nahi diogu gaur.

Euskaltzale amorratua, bertsolaria eta artzaina zen, kontalari ona ere bai: hamaika pasadizo, ipuin eta txiste kontatu ohi zuen lagunartean. Urrutira ematen zuen baino hiztunagoa eta alaiagoa zen Xalbador. Hala ere, bertsoengatik gogoratuko eta miretsiko da Xalbador mendez mende. Izan ere, "Odolaren mintzoa" liburuan bilduma paregabea utzi zigun. Baina idatzizkoetan bakarrik ez zen maisua izan, baita bapatekoetan ere.

Euskal Herri osoan ezaguna, miretsia eta maitatua, lehen ere behin baino gehiagotan omendua, 1969an Donostian, 1976ko uztailean Donibane Lohizunen...

Hil ondoren ere bai omenaldi asko jaso izan ditu, hona hemen ezagunenetarikoa, Xabier Letek egindako kantua:

Gehiago jakin nahi baduzu pertsonaia honen inguruan, hurrengo loturan EITBk eskainitako dokumentala luzatzen dizugu, Eneko Dorronsororen "Xalbador izana eta izena". Geure ondarearen partea da, merezi du ikusteak!

Pasa den urriaren 22an, omenaldi bat egin zioten bere jaioterrian. Hil zenetik, urtero-urtero gorde zaio egun bat, Xalbador Eguna ospatuz. Euskaltzaleen bilgunea izaten da, baina, Lapurdi, Zuberoa eta Nafarroa Beherekoak gutxiengoa dira tamalez. Nahiz eta jarraitzaile gutxi eta publizidade txikia izan, espero dugu ohitura polit hau inoiz ez galtzea eta Xalbadorren arima bizirik irauntea.

LOVE STORY

Kaixo balorazale hori:

Gaurko sarrerari Haizeak bidalitako bideo batekin hasiera emango diogu. Ez zaitugunez baldintzatu nahi, zuzenean bideoa ikusiko duzu:

Harrituta, ezta? Hain polita zirudien guztia hasiera batean, ezen inork ezin zuen imajinatu horrelako amaiera garratza! Espero dugu inori gertatu ez izana horrelakorik eta, hau eredua ikusita, aurrerantzean inori antzekorik ez gertatzea.

Nahiko esanguratsua da bideoa bera baina sakon aztertuko dugu oso gai kezkagarria bata eta jakinaren gainean jarri nahi zaitugu. Bideoaren amaieran ematen da datu sinestezina, zelan da posible fidatzea eta inoiz ikusi ez duzun ezezagun batekin gelditzea? Ziur gaude ume horiek, interneten ezagututako pertsona aurrez aurre ikusteko pausa eman dutenak, jakinaren gainean egongo zirela.  Saiatuko gara protagonisten zapatetan hartzen eta hurrengo galdoerak erantzuten: zerk bultzatu ahal izan ditu horrelako erabakia hartzera? Zer onura ekarriko die? Arriskurik ikusten ahal duzu hartutako erabakiez? Zer egin dute txarto?

Kontrolaezinak dira umeen papera modu desegokian jokatzen duten heldu horiek, horregatik jakinaren gainean jarri nahi zaitugu eta alarma piztuta izan dezazun nahi dugu horrelako egoerarik gerta ez dakizun.

Amaitzeko identifika ditzagun zein pausu ez diren egokiak: bideoaren hasieran laguntasun eskaera jasi¡otzen du mutikoak. Onartuko zenuke ezezagun baten eskaera bat? Baietz erantzunez gero, inporta zaizu kontatzea zertarako? Aurrerago argazkia ekatzen dio mutikoak neskatxari, honek tontoarena egiten du hasiera batean baina azkenean elkarri bidaltzen diote, egokia al da ekintza hori? Hemen, orain arte egindako gogoetekin, ezetz borobila erantzun izana espero dugu. Amaieran  elkar ezagutzeko gelditzeko pausua ematen dute biek... Inoiz onartuko zenuke horrelako proposamenik?

Beharbada bideoa ikusi aurretik ez zitzaizun hain larria iruditzen horrelakorik egitea. Horrela bazen,  bideoa aztertu ondoren eta egindako hausnerketen ostean, orain iritziz aldatu izana espero dugu eta kontuan izango duzula etorkizunean horrelako eskaerarik edo proposamenik jasoz gero.

ARIMEN GAUA

Kaixo balorezale!

Gaurko sarrera xume honetan, kulturaz arituko gara. Ziur azken egunotan komunikabideetan eta komertzioetan ezin izan duzula Halloween saihestu. Leku guztietatik dago, baina ba al dakizu jai honen jatorria? Gaur egun Amerikaren kutsu komertziala baino ez dago gure artean, baina antzinean Euskal Herriko tradizioa zen eta leku askotan ospatzen zen. Hurrengo bideoak oso ondo azaltzen du. Erne egon, gauza berri asko ikasiko dituzu eta!

Inoiz entzun dugun moduan, beharbada hemendik joandako euskaldunen eraginez sortuko zen EEBBetan?

Hala bazan edo ez bazan, sar dadila kalabazan eta atara dadila herriko plazan...

AMA, PANPINA NAHI DUT!

Kaixo lagun!

Gaurko gaia oraindik ez dugu zuzenean ikutu ikasturte honetan. Berdintasunaren inguruan arituak izan gara dagoeneko, baina gaur sakonago ikusiko dugu.

Desberdinduko zenuke mutilen eta nesken arteko jokuetan? Esango zenuke ordenagailuak eta bideojokoak mutilen kontua dela?

Hurrengo bideoa ikusi... (Eskerrik asko, Lourdes!)

Zergatik harrigarria da emakumezkoak horrelakoetan aritzea? Ez al gara berdinak izaten? Zergatik gizartea dago hain kutsatuta zentzu honetan?

Gu, honen ildora, pasa den ikasturtean, 3. zikloko ikasleen bi eskolen artean munduko emakume garrantzitsuen mapa hasi ginen osatzen. Ez daude emakume zientifikoak soilik, baita beste arlo batzuetakoak ere. Klikatu ikonoetan eta aztertu ondo!

Baina ez dugu hain urrunera jotzeko beharrik, gure inguruan eredu asko daude eta. Adibidez, hasierako bideoaren ildora, Bizkaian bertan, Bilboko Deustuko Unibertsitatean hain zuzen ere, DDT-k (Deusto Drone Team) Barcelona Drone Challenge irabazi zuen. Deustuko Unibertsitateko Ingeniaritza Fakultateko ikasle talde batek, droiak diseinatzeko eta ekoizteko taldea sortu zuen. Informatikako ingeniaritzako, industria diseinuko eta telekomunikazioko ikasketetako ikasleek osatzen duten talde horrek Barcelona Drone Challenge lehiaketan parte hartu zuen, kostu baxuko droiak garatzeko sormen eta ideiak sustatzen dituen txapelketan, gerora, egoera txarrean bizi diren inguruetako pertsonei laguntza humanitarioa ematen erabiltzeko.

Hona hemen talde mistoaren argazkia:

Zelan ez irabazi horrelako proiektuarekin? ITZELA DA, ZORIONAK DDT!!

Opari originala egin nahi baduzu, jo ezazu Legora, laster NASAren emakumeen kutxa salgai jarriko dutelako. STEM arloetan (zientzia, teknologia, ingenieritza eta matematika) adituak izan ziren kutxaren lau emakume hauek aurkituko dituzu: Nancy Grace Roman astronomo eta hezitzailea; Margaret Hamilton zientifiko informatikaria; Sally Ride astronauta, mediku eta ekintzailea; eta Mae Jemison astronauta, mediku eta ingeniaria. Aukera paregabea da emakumeek zientzian lorpen handiak egin dituztela jakinarazteko. Bazen garaia horrelako entrepresa batek indarra jartzea emakume zientifikoengan! Begiratu bideoa!!

Arrakasta izatea espero dugu. Zorte on LEGO!

Amaitzeko, El País egunkarian azken hilabeteotan argitaratutako datu aipagarri batzuk helarazi nahi dizkizugu: alde batetik ikerketa batzuek esaten dute IKTen etorkizuna emakumezkoen eskuetan dagoela. Txikitatik nahi gabe baldintzatzen gaituzte, zergatik neskei ez zaie bideokontsolarik oparitzen? Zergatik horrelakoak mutilen kontuan izaten dira gehienetan? Ba etorkizuneko lanpostuen erdia informatika edo elektronikarekin erlazionatuta egongo da eta gaur egungo zenbakiak kontuan izanda, dauden ikasleekin ez dira beteko. Beraz, emakumeak animatu beharko dira eta haien esku egongo da! Beste alde batetik, teknologia informatikoak gizonezkoen kontua dela dio mitoak, baina errealitatean emakumezkoen emaitzak ikasketa hauetan askoz hobeak izaten dira!!

Argi dago txipa aldatu behr dela gizartean berdintasuna lortzeko esparru honetan! Eutsi neskak eta gogoratu: EZINA, EKINEZ, EGINA!!

Asteburu ona izan!

LAU IZKIN ZIZTRINENGATIK

Kaixo balorezale hori!

Iaztik jarraitzen bagaituzu, aniztasunaren aberastasunari buruz behin baino gehiagotan hausnartu dugula jakingo duzu. Maiz saiatu gara zure ikaskideekiko harremanak sendotzen eta ezberdintasunaren aberastasunez ohartarazten.

Badakigu munduan ez zaudela bakarrik primeran dakizula, eta, seguruaski, momenturik onenetan beti partekatuko duzu zure poza lagunekin baina, gauzak txarto doazenean, ixten zara edo beraiek kontuanizaten dituzu? 

ELKARREKIN EGOERA TXARREI AURRE EGITEN sarreran ikusi genuen zein inportantea den besteen laguntza arazoei aurre egin ahal izateko. Hona hemen beste eredu bat ipuin baten bidez.

Zein pozik zegoen Laukitxoa ipuinaren hasieran, besteekin jolasten... zein ondo pasatzen zuen... mundu guztia bere laguna zen eta. Baina txirrina jotzean arazoa topatzen dute. Zertan datza problema hori? Patioa guztiontzako prestatuta zegoen baina, Etxe Handia guztientzako zen? Zer eskatzen zuen Etxeak bere barnera pasatu ahal izateko? 

Gure laguna ezin zenez pasatu, berak bakarrik hasi behar zuen konponbidea topatzen. Ahalegin ezberdinak egiten ditu baina ezin... Horrezkero borobiltxoak ere buru belarri jartzen dira konponbidea lortzeko eta hainbat aukera ematen diote Laukitxoari, baina ezin... Zure ustez, zein da Laukitxoren ideiek eta borobiltxoen ideiek amankomunean duten faktorea? Nork aldatu behar du beraien ustez? Bidezkoa da ezberdina denari ardura eta erantzukizun osoa bere gainean jartzea? Bidezkoa da "saia zaitez gehiago, esfortzatu gehiago" eskatzea bere partez ahal duen guztia jartzen duenari? Eskatzen diotena, posiblea al da? Laukitxoak alda dezake borobila izateko?

Azkenean borobiltxoak benetako arazoaz ohartzen dira... Zein da? Nola konpondu daiteke? Horixe! Atea aldatu behar da.

Egin dezagun orain esfortzua eta pentsa dezagun ea gure gizartean horrelako kasuak isladatzen diren. Bururatzen zaizu baten bat? Non gerta daiteke? Ikastolan? Kalean? Kirol taldean? ...

Askotan ezberdina denari aldatzea eskatzen diogu baina aldatu behar dena ez da bera, gizarteak, hau da, besteok egin behar dugu zer edo zer bera gure Etxe Handian sartu ahal izateko. Askotan arauak zorrotzegiak izaten dira eta oztopatzen dute besteen sarbidea.

Gogoratzen zara Lorenzoz eta bere lapikoaz? Norbait epaitu baino lehen gogoratu denok daramagula gure motxila, gure lapikoa alegia, eta inork ez duela motxila hori erabakitzen. Mendira goazenean, bidea oso luzea izan daiteke baina, lagunek, motxila eramaten laguntzen dute, helburua denok batera tontorrera heltzea eta han otarteko goxoa jatea baita. Eta ez lagun bat atzetik uztea.

BESTE EGUN ARROSA BAT

Kaixo irakurle hori:

Gaurko eguna, familia askotan dago seinalaturik; urriak 19, bularreko minbiziaren kontrako nazioarteko eguna dugu. Emakumeen artean heriotza gehien eragiten duen minbizia da bularrekoa, baina zorionez, gehienek borroka hori irabazten dute. Osakidetzaren Bularreko Minbizia Goiz Detektatzeko Programak laguntzen du horretan.

Hona hemen omenaldi xumea, Leireren eskutik, pairatzen ari direnentzat zein borrokan ibili direnentzat ere, bakarrik ez daudela jakin dezaten!:

Iazko sarreran Gasteizen bularreko minbiziaren borrokaren inguruan grabatutako bideo bat elkarbanatu genuen. Aurten, duela egun batzuk Bilbon antolatutako lasterketa ekartzen dugu. Irudian klikatuz gero, Bilbao hiria irratira eramango zaitu eta bertan erreportaje bat entzuteko aukera izango duzu:

Irudian argi ikusten den moduan, herritarrek erantzun zabala eman zioten ekimenari. 10.000 bat lagun bost kilometroko ibilbidea osatzeko elkartu ziren urriaren 8an goizeko 11:00etan bularreko minbiziaren aurkako borroka babestu asmoz. Gaixo, senide, lagun, elkartekide, pertsona anonimo eta erakundeetako ordezkariak, besteak beste. Denek soinean arrosa koloreko kamiseta zeramaten, dortsal zenbaki banarekin. Lehenengo aldia da kamisetak agortzen. Seinale ona, gero eta jende gehiago gaixotasun honen alde!

Iazko bitxikeria ekartzen dugu berriro, gaixotasun hau ez da soilik emakumezkoena eta jakinaren gainean egon behar dugu:

Musikarekin amaitu nahi dugu, itxaropen eta indarra ematen duen kantu polit batekin, pairatzen dutenei bakarrik ez daudela jakinarazteko. Entzun dezagun!:

NESKATOEN NAZIOARTEKO EGUNA II

Kaixo irakurle hori!

Gaur geure urteurrena da, beraz, hasieratik jarraitzen bagaituzu ZORIONAK ETA ESKERRIK ASKO!! 

Iaz bezala, hona gatoz neskatoen nazioarteko egunarekin, sarrera horrekin eman genion hasiera blog honi hain zuzen. Nahiko genuke egun hau landu behar izatea, berdintasunaren seinale izango zen. Baina ez da horrela eta berdintasuna gai garrantzitsua denez, ikertzen ibili gara baina, zoritxarrez, ez dugu kanpaina ofizialik aurkitu, are gutxiago euskaraz... Tamalgarria da modu ofizialean inork ez inbertitzea etorkizuneko emakumeengan. 

Berdintasuna lortzeko, gaur eguneko gizartearekin hasi behar da lanean, horretan datza irakasleon lana: gaur egungo ikasleak heztea etorkizuna eraldatzeko eta mundu justuago lortzeko. Baina geu bakarrik ezin izango dugu eta instituzioek horrelako kanpainak ez badituzte bermatzen, ez da modurik egongo...

Ziur asko hurrengo bideoaren irudi batzuk ezagunak egingo zaizkizu, duela urte batzuk telebistako iragarki batenak dira eta. Bideo honetan iragarki horren xedea azaltzen digute eta mezu potenteak ematen dizkigute. Erne egon!!

Norberaren konfidantza eta segurtasuna bultzatzea nahi du kanpaina honek, zergatik ez zaio modu ofizialean trataera ematen hori ematen gai honi? Zergatik neskak konplexu, aurrepaiketa eta beldurrik gacbe azaltzen dira eta nagusitzen direnean galtzen dute? Gure ustez argi dago, gizarte mailan ez delako behar bezala tratatzen...

Hurrengo bideo honek munduko nesken inguruko datu ikaragarri eta, batez ere, kezkagarriak ematen dizkigu:

Hau dena jakinda, zergatik ez da neskei laguntzeko kanpaina gehiago bultzatzen? Geu, txoko txiki honetatik, geure gaurko ekarpen txiki honekin zerbait lortzea espero dugu.

Amaitu nahi dugu indarkeriaren kontrako eta bakearen aldeko eskola-egunean erabili genuen esaldi batekin, Eduardo Galeanok idatzia, Argiak euskaratuta eta hurrengo pankartan jarrita:

Adierazgarria benetan gaurko gaiaren inguruan daukagun sentsazioarekin. Ea hemendik jendea kutsatzen dugun, geure publikazioa sakabanatzen den eta zerbait lortzen dugun!

EZ FIDATU IKUSTEN DUZUNAZ...

Kaixo irakurle hori:

Iaz jarraitzen bazenuen blog hau, gaurko gaia ez zaizu ezezaguna egingo. Pasa den ikasturtean behin baino gehiagotan landu genuen aurreiritzien kontua. Zergatik etiketatu jendea ezagutu baino lehen? Edo zergatik aurrepaitu norbait informazio guztia ez badaukagu?

Pausuz pausu joango gara aztertzen bideoa. Ziur gaude hasiera batean barrea eragin dizula, atsoa kolpeka hasten denean paketetxoa eskuratu ahal izateko. Baina, jokabide zuzena izan al da hori? Uste duzu hori dela eta ekarri dugula hona bideo hau? Zelan jokatu horrelako egoera batean garrantzitsua den arren, hori ez da arrazoi nagusia. Kanpoko itxurarekin lotuta dago. Istorioaren amaiera ikusita, horrela izango zela uste zenuen istoria aurrera zihoan ahala? Nor uste zenuen izango zela erruduna, atso koitadua edo mutil "makarra"? Zergatik erabili ditugu kakotxak makarra hitzarekin? Suposatzen dugu zu ere mutilaren kanpoko itxura horrek engainatu zaituela eta bera zango zela erruduna pentsatu duzula. Zergatik? Zerk bultzatzen gaitu horrela pentsatzen? Aurreiritziak! Hor dago koxka! Ez gara ikusten dugunaz fidatu behar, ikasi behar dugu beste modu batean begiratzen, bakoitzak bere betaurrekoak ditu baina, askotan, oso zikin daude eta komeni da garbitzea. Ez duzu uste?

Jarraian, beste bideo bat. Ea zer nolako lotura aurkitu ahal diozun aurrekoarekin! Erne egon!

Guri gertatu zaigun moduan, beharbada ez zenion zentzua aurkitzen baina amaieran ondorioren bat atera duzula badakigu! Gauza asko lantzen dira eta! Hasieran ahalegina adierazten da, behin eta berriro harra saiatzen denean potetik ateratzen. Ez du amore ematen, nahiz eta porrotak eta kolpe handiak jaso; berak jarraitzen du ahalegintzen.

Mantis agertu denean, zelan interpretatu dituzu harraren aurpegiak? Ulertu al duzu eman nahi zion mezua? Eta zer deritzozu Mantisen jokaerari? Zuzena izan al da? Guri ezaguna egin zaigu egoera hau, zuen artean askotan gertatzen den arazoa da, bata besteaz trufatzea eta horrek arazoak ekartzea. Ez al digute irakatsi txiki-txikitatik besteak tratatu behar ditugula gu tratatuak izatea gustatzen zaigun moduan? Eta berdin dela zelan jokatu duten gurekin? Hori da, azken finean, harrak, tximeleta bihurturik, egiten duena. Ondo baino hobeto tratatzen du Mantis, nahiz eta berak berdin ez duen jokatu.

Amaitzeko gogotea txiki bat luzatu nahi dizugu: denok daukagu besteen erruak ikusteko itzelezko gaitasuna, baita besteen zorigaitzez barre egiteko ere, tamalez. Gogoratu hatzamar batez norbait seinalatzen duzunean, beste hirurek zu seinalatzen zaituztela. Beraz, ezer edo inor epaitu baino lehen, zeure buruaz kezkatu!

Ondo izan!

2017KO URRIAK 1, DATA HISTORIKOA

Sarreraren izenburua irakurrita ziur asmatzen duzula zertan datzan gaurkoa. Sarrera hau ez geneukan programaturik baina gaurkoa ikusita, beharrezkoa ikusten dugu hitz batzuk plazaratzea hemen. Normalean geure sarreretan irudiak edota bideoak txertatzen ditugu baina gaur, ziur gaude, nahiko ikusi duzula komunikabideetan, gehiegi agian... Beraz, hitzak baino ez dira izango.

Blog hau eskoletan, ikastetxeetan eta institutetan dauden ikasleentzat zuzenduta dago bereziki. Geure helburua da pertsona hobeak, kritikoak eta libreak heztea; horregatik modu desinteresatuan eskaintzen dugu hausnarketarako materiala. Hemendik beti salatu ditugu injustiziak, edozein motatakoak, baina batez ere giza eskubideen kontra eta bortizkeriaren alde jokatzen diren jarrerak edo ikusitako egoerak; ideologiak alde batera utzita beti ere. Ozen adierazi dugu gure desadostasuna. Blog hau kudeatzen dugunok pertsonak gara eta mundu hobea eraiki nahi dugu, eredu ona eskaini behar diegu geure ume, gazte eta nerabeei; eta gaur ikusi dutena ez da eredu ona izan, inola ere ez!

Gaur, Katalunia herriak, bide demokratikoan erabaki nahi zuen bere etorkizuna. Egin du, bai, baina indarkeria nagusitu da. Munduari emandako irudia lotsagarria izan da. Guztiz ulertezina da gertatutakoa.

Baina zorionez, pasadizu "on" aipagarriak gertatu dira ere bai: Neus Catalàk, 102 urteko emakumea, kontzentrazio eremu nazietatik bizirik aterea zena, bozkatu ahal izan du; gure lagun batek bere 91 urteko aitona-amonak lagundu ditu bozkatzera; herri txikietan gurasoek lo egin behar izan zuten eskoletan ezin ixteko eta gaur jendea bozkatzera joan ahal izateko.

Zelan azaldu ume bati pertsona batzuk erabaki nahi dutela beraien etorkizuna eta ez dietela uzten? Zelan azaldu poliziek jendea jotzen dutela arrazoi gabe? Umeen begietan ulertezina da eta ez dago modurik azaltzeko!

LANBIDEEN ARTEKO ZAILENETARIKO BAT

Kaixo lagun!

Berriro ere hemen gaude hausnarketa egiteko prest. Aste honetako gaia eta egoera, tamalez, modan dago aspalditik, gaur egun dirau, eta familia askok jasan behar du. Robertok, Sergioren aitak, ez du bakarrik langabeziari buruz berba egiten, esaten dituen hitzak oso baliotsuak dira, azaltzen baitigu zelan egin behar diegun aurre arazoei, zelako jarrera baikorra izan behar dugun bizitzan eta zein inportantea den... Arretaz ikusi bideoa, ez zaitu hotz utziko, ez... 

Aurretik esandako moduan, jarreraz mintzatzen da Roberto. Baina, jartzen duen adibidea lana bilatzeko soilik balio al du? Uste duzu zure egunerokotasunean aplikatu ahal duzula? Zein egoeratan? Apur bat aurrerago, aipatzen du berak babestuta sentitzen duela bere burua daukan taldeagatik, bere familia hain zuzen. Beste talde bat izatea posiblea dela uste duzu? Baietz uste baduzu, zein da?

Arreta ipini diozu Sergioren jarrerari? Ikusi duzu zelan bideoaren hasieran, bere aita sartu denean gelan, nola lotsatu den? Zergatik ote? Horrelako egoeran egonda eta antzeko ekintza bat zeure gelan antolatuz gero, berdin jokatuko zenuke? Baina, aitaren hitzaldia aurrera joan ahala, hasierako lotsa hori badoa desagertzen eta bere ezkutalekutik ateratzen da harro amaitzeko. Zergatik hasieran zegoen  hain lotsatuta? Uste duzu zerikusia izan dezakeela klasekideek pentsatuko zutenarekin? Baina, ez al da primerakoa izan haien jarrera?

Bukatzeko gaurko sarrera, aurreko galderekin egindako hausnarketa guztiak kontuan izanda, ideia esanguratsu batzuk bilduko ditugu:

• Esfortzua ezinbestekoa da edozein arazori aurre egin ahal izateko.
• Egoera zailetan, taldeka errezagoa eta eramangarriagoa da guztia.
• Familia euskarririk handiena dugu.
• Ez diogu horrenbeste garrantzia eman behar besteek pentsatzen dutenari. Harro sentitu behar badugu zeozergatik, ez dugu atzera begiratu behar, berdin da besteek zer pentsatzen duten.

Lanbide oso zaila du Robertok, zalantzarik gabe. Baina aurrera egiten du familiagatik, babestuta, maitatua eta lagunduta sentitzen duelako bere burua beraiekin. Ez ahaztu zu ere laguntza izan zaitezkeela senideentzat egoera zailetan.

HIZKUNTZEN EUROPAKO EGUNA

Kaixo jarraitzaile hori:

Gaur, irailak 26, Hizkuntzen Europako Eguna dugu, Estrasburgoko Europako Kontseiluaren ekimenez, 2001etik aurrera urtero ospatzen dena. Sarrera xumea egingo dugu egunaren berri emateko. Egun honetako bideo batekin hasiko gara:

Kaixo! Hitz egidazu! Suposatzen dugu zuk ere euskara faltan bota duzula bideotxo honetan... Baina zaila da 60 hizkuntza gutxituak bideo batean txertatzea, ez duzu uste? Une egokia da Umberto Ecoren esaldi ezaguna gogora ekartzeko: “Europako hizkuntza itzulpena da”. Esaldi honen bidez Ecok gogorarazten digu, beste ezer baino lehen Europa aniztasuna dela. Nortasun aniztasuna. Hizkuntza eta kultura aniztasuna eta, nola ez, aberastasuna. Norbanakoarentzat nahiz gizartearentzat aberastasuna, herriaren ondarea...

Euskara ez entzuteaz aparte, zein izan da gehien harritu zaituena? Guri, zeinuen hizkuntza, zalantzarik gabe! Beste hizkuntza bat delako eta askotan ahazten zaigulako. Europar kontseiluak, bere web orrialdean, horren inguruko bitxikeriak eskaintzen ditu. Ziur gauza berri asko ikasten duzula!!

Amaitu baino lehen, gorago aipatutako Europar kontseiluaren web orrialdea luzatzen dizugu, bertan   egunaren inguruko hainbat material eta informazio eskaintzen ditu. Besteak beste, hizkuntza gaitasuna neurtzeko autoebaluazioa proposatzen du: Programak lagunduko dizu ebaluatzen dakizkizun hizkuntzetan nolako gaitasuna duzun, Hizkuntzen Europako Erreferentzia Esparru Bateratuan zehazten den eskalako sei mailak oinarri hartuta. Ausartuko zinateke zeureak neurtzen? Nahi baduzu, egin dezakezu autoebaluazioa zeure kabuz hurrengo loturan sakatuz. Lasai egin dezakezu, ez da notarako izango eta! Ez izan beldurrik eta anima zaitez!