ZAINDU MAITE DUZUNA

Kaixo lagun hori:

Duela egun batzuk bideo hau jaso nuen (eskerrik asko Jone!) hemen publikatzeko. Gustatu zitzaidan ideia laster, eguraldi ona hasten denean, guztiok joango garelako hondartzara. Bideoa ikusi ondoren, beharbada beste modu batez jokatuko duzu aurrerantzean.

Ulertzen duzu ume hauen haserrea? 30 urtetan itsasoetan plastiko gehiago egongo da arrainak baino! Ez al da beldurgarria datu hori? Beste datu bat oso penagarria da arrainek guk botatako plastikoa jaten dutenez, arrain horiek guk jaten ditugunean jaten dugula guk botatako plastiko hori... Imaginatu ahal duzu zenbat den 165 milioi tona? Nik ez... Ez naiz gai irudikatzeko, asko da eta... Pertsona batzuek plastikoak biodegradagarriak diren aitzakia erabiltzen dute, baina ume hauek ematen dizkiguten datuak harrigarriak dira. 1000 urte behar dira plastikozko botila bat desagertzeko.

Datu hauekin, hemendik aurrera eta batez ere uda honetan hondartzara zoazenean, beste modu batez jokatzea espero dut. Ba al dakizu zer egiten dudan nik hondartzara joaten naizenean? Harearekin jolasteaz aparte, ertzetik paseatzen noan bitartean, ikusten ditudan sastar guztiak jasotzen ditut eta zakarrontzira botatzen ditut itsasora joaten saihesteko. Beraz, aspertzen bazara badakizu zer egin dezakezun planeta salbatzeko eta 12 urte horiek luzatzeko!

Villabonako udalak pasa den astean argitaratu zuen gai honekin lotutako bideoa "Zaindu maite duzuna", Kattalin Zubizarretaren kantuarekin eta Mr. Euskaldunen marrazketarekin. Ikusi eta entzun!

Abestiak dena dio, gutxi gehitu ahal zaio. Horixe ba, guztion eskuetan dagoela lurraren etorkizuna!

Hurrengora arte!

ASKE IZAN!

Denbora luze da hemendik pasatu gabe, baina gaurko eguna garrantzitsua da LGTBI FOBIAREN KONTRAKO NAZIOAREKO EGUNA ospatzen baita. Eusko Jaurlaritzatik egun inportantea izendatu dute aniztasun afektibo sexuala gaia eskoletan jorratzeko, gaiari buruzko gogoeta eginez eta prebentzio neurriak hartzeko beharrizana plazaratuz.

Egun honen jatorria gehiagotan plazaratu da blog honetan, baina geure burua kokatzeko laburpentxo bat egitea ez dago soberan:

1990ko maiatzaren 17an Munduko Osasun Erakundeak (MOE) homosexualitatea buruko gaixotasunen zerrendatik kanpo utzi zuen. Beraz, aurten 29 urte pasako dira erakunde honek erabaki hori hartu zuenetik. Azken finean, homosexualak gaixoak zirela esateari utzi zionetik. Izan ere, garai luze batean, gaixoak izateaz gain, gaizkileak ere baziren. Harrezkero, urtero, maiatzaren 17a LGTBIQfobiaren Aurkako Nazioarteko Eguna aldarrikatzen da. Aldarrikatu hitza idatzi dut, eta ez ospatu, aldarrikatzen eta borrokatzen jarraitu beharra dagoelako, nahiz eta dagoeneko 29 urte pasa diren.

Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak Bai, baudazkagu erreferenteak materiala sortu du Berritzegune Nagusiarekin batera. Baina ez dira bakarrak honen inguruko informazioa luzatzen dutenak; izan ere, STEILAS sindikatuak ibilbide luzeagoa dauka gai honetan. Hona hemen materiala.

Ondo dago materiala eskura izatea, baina askoz garrantzitsuagoa da guztion inplikazioa. Zentro eta etxe guztietan derrigorrez lan egiteko gaia da. Sexo edo genero identitatea aukeratzeko pertsona guztiok dugun askatasunari eraso egiten dion edozein iritzi, jarrera edo jokabide lesfobiko, homofobiko, transfobiko edo bifobikoren aurka jo behar dugu guztion artean.

Hemendik ere ekarpen txiki bat egin nahi dut bideo honekin. LGTBIfobiaz aparte, gaur ospatzen den beste egun batekin dauka lotura, Nazioareteko Internet egunarekin hain zuzen ere:

Zelako amaiera espero zenuen zuk? Gehiengoa amaiera ona susmatzea espero dut, horrek esan nahiko luke bide onetik goazela.

Ikusi duzunez Interneten erabilera egokia eskaini digu bideoak, sare sozialak modu onuragarrian erabil daitezkeela jakinaraziz. Horretan ere indarra egin behar da zentruetatik ikasle zein irakasleen konpetentzia digitala lantzen. Badira ekimen isolatu batzuk eredugarriak direnak, baina sistematizatzeko gaia da eta bide luzea dugu aurretik. Zerbait gehiago jakin nahi izanez gero honen inguruan (ikasle zein irakasle berdin da), hemen asmoz.org-k egindako materiala luzatzen dizugu. Informazioaz aparte, ariketak egiteko aukera ere badago. Saiatu eta ebaluatu zeure burua!

Asteburu ona izan eta hurrengora arte!

ZIENTZIAREN ARLOKO EMAKUME ETA NESKATOEN NAZIOARTEKO EGUNA

Kaixo irakurle hori!

Gaur, otsailaren 11 guztietan bezala txoko txiki eta xume honetatik bat egiten dut Zientziaren arloko Emakume eta Neskatoen Nazioarteko Egunarekin. Ez dakit zelako oihartzunik izango duen nire mezuak, zenbat pertsonenganaino iritsiko den eta zenbatengan eragina izango ote duen. Baina gai honetaz hausnartzea komenigarria dela uste dut. Bai eskolan bai etxean erantzukizun itzela daukagu berdintasunaren gaiarekin.

Jarraian "Ez da pertzepzio bat" bideoa luzatzen dizut, ekoizpen honen bidez salaketa egin nahi zuten eta esku hartzeko eta batik bat lan egiteko deia zabaldu. Gizon eta emakumeek eskubide eta aukera berberak izango dituzten gizarte bat lortzeko lanaren aldeko deia da. Iazko bideoa da eta Euskal Herriko Unibertsitatean grabatua izan zen bertako bost zientzialari eta ikertzaileren parte-hartzeari esker: 

• Itziar Alkorta, biokimikaria.
• Arantza Aranburu, geologoa.
• Gotzone Barandika, kimikaria.
• Txelo Ruiz, informatika-ingeniaria.
• Ana Zubiaga, genetista.

Hurrengo bideo honetan, "Nire alabak ingeniaria izan nahi du" izenekoa,  ingeniaritzako karreretara jotzeko orduan mutil eta nesken artean dagoen alde handian zentratu nahi izan du EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak, bai eta arrail horretan estereotipoek duten eraginean ere.

Umorea tresna gisa erabiliz, karrera hautatzeko orduan, neskatoei kontzienteki edo inkontzienteki transmititutako estereotipoek izan dezakete eragina agerian utzi nahi izan da.

3. urtea da egun honen berri ematen dudala blog honetan eta posiblea den heinean, jarraituko dut desberdinasunaren alde aldarrikapenak egiten, horrelako egunak ospatzeko beharra desagertzeko nahiarekin. 

Material gehiago nahi izanez gero, hona hemen aurreko urteetako sarrerak. Bota begirada bat, bideo eta datu interesgarriak daude eta!:

• 2017ko otsailak 11
• 2018ko otsailak 11

EMAKUMEEN GENITALEN MUTILAZIOAREN AURKAKO EGUNA

Kaixo irakurle hori!

Gaur, otsailaren 6an, Emakumeen Genitalen Mutilazioaren aurkako Zero Tolerantziaren Nazioarteko Eguna ospatzen da. Askotan genero berdintasunaz eta giza eskubideez aritu izan da blog honetan eta ablazioak bi gai hauek biltzen ditu.

Datu harrigarri batzuekin hasiko naiz:

• Urtean bi milioi neskei egiten diete ablazioa; egunero 6.000 dira sufrimendu hori pairatzen dutenak; minutu batean bost emakume hain zuzen ere. 

• Guztira, 130 milioi neska eta emakumek jasan dute ablazioa mundu osoan zehar eta jarraitzen dute egunero tradizio honekin herrialde ezberdinetan. 

• Afrikako 28 herrialdeetan eta munduan beste hainbat herrialdeetan (Arabia Saudi, Yemen, Malaysia, Indonesia eta India adibidez) oraindik ere tradizio honekin jarraitzen dute. Gainera, azken urteotako migrazioaren ondorioz, Australia, Kanada, Zelanda Berria, Europa eta Ameriketako Estatu Batuetako leku askotan ere ablazio kasuak eman dira.

Hotzikara sortzeko moduko datuak, ezta? 

Jarraian txeratutako bideoak ere oilo-ipurdia jarriko dizu, erne egon!:

Ea ez diren urte asko igaro behar egun hau sekula ez berriro ospatzeko...

EGUNON MUNDO!

Aspaldiko irakurle hori!

Itxaropenaz betetako abesti batekin bueltatzen naiz (eskerrik asko Meritxel!). Kantak dioen bezala, nik ere nire momentuak ditut eta pozik, triste eta indartsua, guzti hori naiz etengabe, etengabe... Ni neu naizena izanik esku betez bihotz biziz #muxotepotolobat eta Gari abeslariaren ekoizpen hau partekatu nahi dizut. Ez inoiz galdu itxaropena, beti dago norbait gure ondoan egongo dena bizitzari zurrut egiteko.

Ez ahaztu, bakarra zara mundu honetan, beraz, zu zeu izan, eta goizero altxatzen zarela, egunon mundo ozen oihukatu, eskertuz aurrera egiteko beste aukera bat oparitzen dizula bizitzak. 

EUSKARALDIA: BESTE ERRESPETU MOTA BAT

Kaixo irakurle hori!

Blog honetan askotan jorratu da errespetuaren gaia. Gaur, berriro ere ekartzen dizut baina beste ikuspegi batetik. Hain zuzen ere, Euskaraldiaren atean gauden momentu honetan, geure hizkuntzarekiko errespetua adierazten duen istorio bat ekartzen dizut.

Jonek euskara ikasteko ahalegina egin zuen bere semeak berdintasunean, aniztasuna errespetatzen, gauza txikiak maitatzen eta albokoak zaintzen hezi nahi dituelako.

Amaitu nahi dugu egiten duen gogoetarekin:

"Bide errez eta laburrena ez da izaten biderik onena. Gauza politek esfortzua exigitzen dute. Baina gero, datorrena askoz ederragoa da."

Mr Euskaldunen irudi alai honekin agurtzen zaitut, ahobizi edo belarriprest hori!

@mreuskaldun

MIKROMATXISMOAK

Kaixo balorazale,

Azaroak 25 gertu dago eta laster hasiko gara egun horren inguruko informazioa jasotzen. Iaz gai honi emandako trataera ikusi nahi baduzu, klikatu hemen. Aurten finagoa den indarkeriari erreparatuko diogu, mikromatxismoei hain zuzen ere.

Definizioz, gure egunerokotasunean jasaten eta eragiten ditugun eraso matxista ikusezin eta baliogabetuak dira. Edonon topa ditzakegu: kalean, dendetan, tabernetan, geure etxeetan baita geure artean ere! Kontuz ibili behar dugu, horrek eragina baitauka geure bizitzengan. Batzuetan ikustezinarena egiten dugu edo zama kendu nahi diegu... Kezkagarria benetan oraindik ere horrelakoak gertatzea!

Oraindik ez baduzu irudikatzen zehatz-mehatz zertaz ari garen, hona hemen bideo labur bat oso ondo azaltzen duena zertan dautzan eraso hauek.

Ulertu al dituzu guztiak? Ezagunak egiten zaizkizu? Gehiagorik bururatzen al zaizu?

Hurrengo bideoan, DBHko ikasle batzuk horrelako egoera eta beste batzuk antzezten dituzte mikromatxismoak zer diren azaltzeko. Aupa zuek!





Horrelako egoerak gero eta gutxiago gertatzea espero dut. Bururatzen al zaizu nola saihestu? Zer egin genezake?

ETA ZUK ZER PRAKTIKATZEN DUZU?

Kaixo!

Askotan helarazi dut blog honetako hainbat argitalpenetatik, hemen egindako gogoetekin mundua hobetzeko itxaropena daukadala. Zuetako gutxi batzuengana iristeko gai banaiz eta nire ekarpenekin pertsona hobeak izaten laguntzen badut, astero ematen dudan denborak merezi du. Inoiz ez dut jakingo hala den, baina ideia horrek laguntzen dit aurrera egiten.

Hezkuntza sistemak askotan alde batera uzten ditu garrantzitsuak diren bizitzako alor eta egoera pertsonaletan, sozialetan, akademikoetan eta lanekoetan, arazoak eraginkortasunez konpontzeko behar diren konpetentziak. Honekin, betiko arloak baztertzen ari naiz eta indarra eman nahi diet elkarbizitzari, ekimena izateari, sentimendu, pentsamendu eta ekintza pertsonalez gogoeta egiteari... Hori da hain zuzen, hemen lantzen den guztia.

Zuk, irakurle hori, etorkizuna eraikiko duzu eta horretarako jarrera oso garrantzitsua da. Bizitzarako jarrera egokia beharrezkoa da edozein egoeratan, eta hiru umek azalduko digute hurrengo bideoan (eskerrik asko, Leire!):

Zein azalpen argia, ezta? Izan presente ume hauek errepikatzen duten ideia:

"Egunero praktikatzen duzun horretan, oso ona bihurtuko zara". 

Orain zure esku dago alaitasuna, errespetua edo zoriona praktikatzea horretan aditua bihurtzeko, eta beste alde batera utzi protestatzea, alde txarra topatzea, haserretzea, kezkatzea oraindik gertatu ez den edozein gauzagatik... 

Nola bizi izango duzu lasaiago? Ohartzea lortu baduzu, lehenengo urratsa emanda daukazu!

Orain, praktikatzera!

ARIMEN GAUERAKO MOZORROAK

Kaixo balorazale,

Ez naiz Halloween egunaren bat ere zale. Izan ere, duela urtebete sarrera egin nuen jakinarazteko euskal kulturan ohitura hau aintzinean ospatzen zela eta gaur egun leku batzuetan berreskuratzeko saiakera egiten ari dela.

Ezjakintasun handia dago egun honen inguruan, gehienek uste dute Estatu Batuetako tradizioa dela baina ez da horrela, jatorria Irlandan omen dago. Duela 1.900 urte inguru hasi zen ospatzen zelta herriaren eskutik...

Gaur egun, gure ingurua guztiz kutsatuta dago, ospatu egiten da baina ez dakigu zer den ere. Kultura apur bat ez datorkigu txarto, baina hobe etxetik hasi, hori dela eta iazko sarrera ez baduzu ikusi, hona hemen Arimen gaua ikusteko aukera.

Aurtengo ekarpena, hurrengo bideoa da, aitzakia da berdintasuna eta askatasuna aldarrikatzeko.

Gaur mozorratzen bazara, libre sentitu jantzia aukeratzeko orduan eta besteenak errespetatu. Eta etxez etxe bazoaz, gutxienez "ziria edo saria" euskal esamoldea erabili!

TXIMELETA-AZALA

Kaixo lagun hori,

Izenburua soilik irakurrita, ondo jotzen du belarrira eta zerbait goxoa ekartzen dizudala eman dezake, ezta? Hurrengo bideoak argituko dizu kontu hori, erne!

Argi dago ez dela zerbait atsegina. Zoritxarrez, jende askok pairatzen du gaixotasun hau eta baztertuak izaten dira. Hori da bideoaren kanpaniaren xedea, agerian jartzea gaixotasuna eta ezagutaraztea ez dela kutsatzen.

Gaixotasun hau, Epidermolisis Bullosa, gaixotasun arraroen barruan dago. Gaitz hau dutenek oso azal ahula dute eta horregatik gaixotasun honi Tximeleta Azala ere deitzen diote.

Jarraian, gaixotasunaren ezaugarri batzuk luzatzen dizkizut:

• Gorputzeko edozein organori egiten dio eraso, urdailari, esofagoari, hesteei, begieie, ahoari…. Hori dela eta, mota bateko edo besteko ezgaitasunak sortzen dira (fisikoa, psikikoak, sentimenei dagozkienak… ). Gaixotasun kronikoa eta sendaezina da eta dieta espezifiko bat eraman behar izaten dute.
• 2-4 ordutako sendaketak egin behar izaten dituzte egunero edo bi egunetik behin. Material berezia behar dute, eta batzuetan gorputz guztia estaltzen zaie. Sendaketek beste jarduerak egiteko denbora kentzen die.
• Beste arazoetako bat, eskuak erabiltzeko gaitasuna galtzea da.
• Gaixotasun honek ez du fisikoari ezta pairatzen dutenei bakarrik eragiten.
• Bizitza familiarrean eta laboralean ere badu eragina.
• Eskolako eta laneko absentismo-indizea ere igo egiten da, hitzordu desberdinak eta ingresoak direla eta. 
• Erlazio sozialak ere murriztu egiten dira seme alaben zainketan eta ongizatean ardurapean egoteatik.
• Gaixotasun honen prebalentzia baxuarengatik, ezjakintasuna dago. DEBRA-PIEL DE MARIPOSA elkartetik profesional desberdinak hezitzen dira zainketa hobeak eskeintzeko.

Pairatzen duten egoerak, isolamendu soziala pizten du eta askotan beraien artean bakarrik erlazionatzen dira. Hori dela eta ekarri dizut, ahalik eta gehien zabaltzeko eta ezjakintasunetik ateratzeko.