HAURRENTZAKO PROGRAMAZIO-LENGOAIA

Kaixo irakurle hori!

Zelako sorpresa hartu dugun gaur goizean Chrome nabigatzailea zabaltzerakoan! Googlek adierazten digu gaur haurrentzako programazioaren 50. urteurrena dela. Duela gutxi modan jarri den "hizkuntza berriak" 50 urte ditu!! Harrigarria benetan...

Wikipediara jotzen badugu, programazio-lengoaiak ordenagailuaren portaera kontrolatzeko erabil daitezkeen hizkuntza artifizialak direla aurkituko dugu. Bi atal definitu behar dira programazio-lengoaia bat definitzeko:

• Programak osatzeko erabil daitezkeen aginduak (adb.: datu bat irakurri, datu bat inprimatu, kalkulatu eragiketa bat...)
• Datuak errepresentatzeko erabil daitezkeen datu-motak (adb.: zenbakia osoa, zenbaki erreala, karakterea...)

Lengoaia horien bitartez, konputagailuak burutu beharreko atazak zehazki deskriba daitezke.

Lehenengo konputagailuak 40. hamarkadan sortu ziren, eta makina-lengoaia erabilita programatzen ziren. Gaur egun, milaka lengoaia daude. Sailkapen bat baino gehiago egin daiteke baina ez gara sartuko kontu horretan. Txikitatik ikas daiteke, ez da nagusion kontua. Ez bazara aritu Googlen doodle-n, proba ezazu eta engantxatuko zara!

Honetaz aparte, programazioarekin zerikusia duen beste berri bat eman nahi dizugu: gaur kode ordua hasten da!! Zer da hori? Mundu mailan kodeatzeko esperientzia paregabea!! Hemen klikatuz hainbat baliabide aurki ditzakezu eta gainera euskaraz!!! Anima zaitez eta hasi programatzen!!

BEREZIAK, PIZZAK DIRA

Kaixo berriro ere...

Iaz egin genuen bezala, gaur beste sarrera bat eskaini nahi dugu. Alde batetik egunaren berri emateko eta, bestetik, omenaldia egiteko ezintasuna daukaten pertsonei, gaur Ezinduen Nazioarteko Eguna baita.

Batzuek ospakizun moduan hartzen dute egun hau, beste batzuek, aldiz, aldarrikatzeko erabiltzen dute. Eta guk ildo horretatik joko dugu gaur.

Hurrengo bideoaren protagonistak, Constanza Orbaizek, oso ondo azaltzen digu zer den ezintasuna edo, berak dioen moduan "ahal desberdina" (eskerrik asko Jose Luis bideoagatik!!). Ez zaitu hotz utziko, ziur gaude. Entzun arretaz!

Hau laburpena da, nahiago baduzu hitzaldi osoa ikusi hemen daukazu, egia esan, merezi du ikusteak!

Constanza psikopedagogoa da eta eskoletan lan egiteaz aparte, Desde adentro proiektuaren burua da. Gizarte eremuan, terapeutikoan eta eskolarrean ezintasuna daukatenekiko begirada integrala lortzea da bere helburu nagusia. Daukan pentsatzeko eta helarazteko moduarekin lortuko du. Guk zabaltzat jotzen genuen geure ikusmira baina hau ikusi ondoren, are zabalagoak! Eskerrik asko Constanza emandako lezioagatik!

Eta zuk? Zerbait ikasi duzu entzundakoarekin? Gutxienez sentsibilizatuago egotea espero dugu, konturatzea guztiok daukagula ezintasunen bat eta gixajoak edo bereziak ez direla,   P E R T S O N A K baizik.

Ezintasunaren "ezin" hori ahal bihur dezakegu guztion begirada aldatzen bada.

EUSKARAREN NAZIOARTEKO EGUNA

Kaixo balorazale euskaldun hori!

Nahiz eta ostiralean sarrera berezia euskararen egunaren inguruan, gaur, egun ofizialean berriro gaituzu hemen. Gauza handirik ez dugu idatziko baina gaur jasotako hainbat bideo, audio eta irudi luzatuko dizkizugu jarraian:

Leirek bidalitako collage-ekin hasiko gara, eskerrik asko andereño!:

Mezu ederrak biltzen dituenak irudiak!!

Bideo hau iaz ere bai erabili genuen, baina izugarri hunkigarria da eta berreskuratu nahi izan dugu misterio hori bizirik iraun dadin:

Jarraian ikusiko duzun hau, berriz, aurten argitaratu du Arratiako Udalen Mankomunitateak, Euskara, euskaldun guztion marka!

Euskararen Nazioarteko Eguna aitzakiatzat hartuta euskararen egoerari buruzko gogoeta egin zuen Eli Larrinagak Euskadi Irratian: Euskararen Nazioarteko Eguna eta fisikako ekuaziorik ezagunenetarikoa (E=mc2) uztartu zituen. Entzun arretaz!

Beste irudi batekin amaituko dugu, ozen baino ozenago adierazten duena euskaraz bizi nahi dugula!!

Zorionak euskaldun guztioi, altxorra babesten duzuen guztioi!

EUSKARAREN EGUNA ESKOLETAN

Kaixo Balorezale!

Iaz bezala, gure hizkuntzari omenaldi txiki bat egin nahi diogu bere egunean. Bai, badakigu igandera arte ez dela, baina hainbat zentrutan gaur ospatuko denez, hemendik eta handik topatutako hainbat gauza luzatuko dizkizugu. Guztiek daukate amankomunean Euskararekiko maitasuna adierazteko nahia.

Hasi egingo gara Gasteizko Koldo Mitxelena BHI-ko 1. batxillergoko ikasleek egindako abestia eta bideokliparekin:

Lan bikaina neska-mutilok! Zorionak! Egia esan, zuek diozuen moduan, Euskera zabaltzeko eta indartzeko egin behar dugun esfortzua ez da hain handia... Eta zuk, lagun, zer deritzozu?

Gasteizko lagunek egindako abestiarekin zerikusia badauka aurten, Deustualdean antolatutako Hamaika Egunez Euskaraz ekimenak. Izan ere, hamaika lagunek hartu dute parte auzo euskaldunagoaren alde, 600 baino gehiago alegia... Txalo zaparrada zuentzat! Ea ekimena ez den bitxikeri batean geratzen eta urtean zehar, leloak dioen moduan, 11 egun egiten duzun Euskaraz!

Eta zertan datza jarduera? Hemen luzatzen dizugu beraien blogean jarritako informazioaren laburpentxo bat. Dena den, animatzen zaitugu bloga bera bisitatzera, merezi baitu!

Baietz 11 EGUN EUSKARAZ bizi!

Gure erronka da 11 egunez euskaraz bizitzea eta hori egiteko bi modu daude: Ahobizi eta Belarriprest.

Euskaraz egiten duenari euskaraz egiten lagunduko dio. Proiektu honen giltzarri izango da, euskaldunak euskaraz berbetan jartzen dituelako.

Belarriprest izan nahi baduzu euskaraz ulertu behar duzu ezinbestean

Zer dakar Belarriprest izateak?

– Euskararekiko zure jarrera positiboa erakusten duzu, euskaraz dakiena zuri euskaraz egiten gonbidatzen duzulako

– Euskaraz egin nahi duenari lagundu egiten diozu euskaraz egiten: ‘Egidazu euskaraz lasai, ulertzen zaitut-eta!’

– Euskararen erabilera igotzen laguntzen duzu eta aukera duzu, nahi izanez gero, mihiari ere eragiteko!

Euskaldun aktiboa izango da. Ahobizi izan nahi baduzu, euskaraz bizi beharko duzu 11 egunez.

Zer dakar Ahobizi izateak?

– Euskara dakiten edo ulertzen dutenekin beti eta erabat berba egingo duzu euskaraz, erdaraz erantzuten badizute ere.

– Ezezagunekin lehen berba egingo duzu euskaraz eta ulertzen badizute euskaraz jarraituko duzu.

Ikusiko duzunez, denok daukagu parte-hartzerik!

Hamaika Egunez Euzkaraz ekimenaren bloga bisitatzen baduzu, mikrogomendioak topa ditzakezu. Guk hemen luzatuko dizkizugu gustatu zaizkigun batzuk:

Guri oso aholku onak iruditu zaizkigu hauek eta blogean agertzen diren besteak ere bai baina, bakarra aukeratu behar izatekotan, zein aukeratuko zenuke zuk?

Hemendik erronka luzatu nahi dizugu: baietz asmatu beste mikrogomendioren bat, irudi polit batean jarri eta guri bidali (baloreak@gmail.com) beste sarrera batean edo hementxe bertan atxikitzeko! Anima zaitez eta hartu parte! Plazaratu zure irudimena geure hizkuntza preziatuaren erabileraren alde!

Deustuko Unibertsitateko Jose Mari Landak sortutako kantarekin amaituko dugu. Egia esan ez da kantaren bideoa, karaokearena baizik. Oso erraza da jarraitzeko eta abesteko. Goza ezazu eta abestu!!!

Geure ondare aparta da, altxor handia hain zuzen ere. Herri txikia gara mundu mailan eta bizirik mantentzeko geure hizkuntza, guk geuk erabili behar dugu ahal den gehien.

ZORIONAK ETA ESKERRIK ASKO!

Kaixo lagun:

Jai eguna izan behar arren, lanean gaude baina denbora ateratzeak post hau idazteko merezi du. Ez "autozoriontzeko", baizik eta eskerrak emateko geure bizitzan izan ditugun maisu eta andereño berezi horiei, lagundu, animatu, maite... gaituztenak, ikasi dugunengandik, miresten ditugunak, geure bihotzean leku berezia dutenak. Aintzinakoak zein gaurkoak, guk geuk ere geure lankideengandik  asko ikasten dugulako...

Ziur gaude askotan pentsatuko duzula zu izorratzeko gaudela hemen. Edo bakarrik matematika, hizkuntza, gizarte, natura... irakasteko. Ba... oker baino okerrago zaude!! Beste gauza garrantzitsu asko ere egiten ditugu egunero zurekin. Ea bideo hauek laguntzen zaituzten asmatzen zer...

Argiago ikusten duzu orain? Ziur baietz...

Zorionak eta eskerrik asko maisu-maistra guztiei!!

KANTU LIBREAK

Kaixo balorazale:

Pasa den astearen amaieran, emakumeen aurkako indarkeria desagerrarazteko nazioarteko eguna lantzeko sarrera ekarri genizun. Bertan Goazenen indarkeri sexista salatzeko abestiaren making-off-a aurkeztu genizun. Ostiralean bertan bideoklipa argitaratu zuen Gipuzkoako Foru Aldundiak. Karaoke moduan dago letra ulertu eta aztertu ahal izateko modu errezean. Erne enztun!!

Zelako mezuak ematen dizkigutenak, ezta? Ados zaude esandakoarekin? Zerbaitek deitu dizu arreta? Zerbait ez duzu ulertu?

Jarraian beste kantu bat, "Nire gorputza da" Kantu koloreren eskutik Galdakaoko Gandasegi eskolako ikasleekin grabaturik. Honek, aldarrikatzen du gorputza norberarena dela, norberak kudeatu behar duela eta nork bere burua maitatu behar duela baldintza barik. Entzun ondo eta gozatu!

Doinu politarekin batera, mezu ederrak helarazten dizkigu. Azter ditzagun:

Berritsu-isilak, polit-itsusiak, 

argal-lodi, ilun-argi, altu-baxuak, 

elbarri eta itsu, gor edo mutuak. 

Denak ezberdinak, eskubide berberak.

Gorputz eta izaera bakarrekoak gu, 

nork bere burua maitatu,

 nik badakit zer nahi dudan, zer egingo dudan, 

aukera neurea izango da! 

Nire gorputza da 

aske eta librea, 

nahi dudan moduan, 

maite dudan munduan. 

Elkartu, sentitu, nahi duzunarekin. 

Zer lagunekin batu, aukera zeuk egin. 

Zure desio eta zaletasunekin

 aurrera egin maitatzen zaituztenekin. 

Gorputz eta izaera bakarrekoak gu, 

nork bere burua maitatu, 

nik badakit zer nahi dudan, zer egingo dudan, 

bidea nirea izango da! 

Nire gorputza da 

aske eta librea, 

nahi dudan moduan, 

maite dudan munduan.

Fijatuko zinenez, bizpahiru mutil kenduta, emakumezkoak baino ez dira agertzen. Gure ustez, mezu hauek guztiontzat dira, guztiok libreak garelako eta errespetua guztion kontua delako.

AZAROAK 25: EMAKUMEEN AURKAKO INDARKERIA DESAGERRARAZTEKO NAZIOARTEKO EGUNA

Kaixo balorezale,

Hemen gaude berriro ere ospatu nahi ez dugun egun batekin. Iaztik jarraitzen bagaituzu, orain dela 36 urte egun hau aldarrikapen honen egun ofizialtzat ezarri zela jakingo duzu. Bai horixe, 1981. urtean ezarri zuten munduari 1960. urtean Miraval aizpeei gertatutakoa gogorarazteko. 

Aurten ez zaitugu gogaitu nahi hainbat datuekin, horregatik, jarraian bideo batzuk aurkeztuko dizkizugu, lehenengoa Suedian grabatutako gizarte esperimentua da, gaurko gaiarekin zerikusi zuzena duena:

Zelan da posible inork ez sartzea egoera hori gelditzeko? Zergatik uste duzu horrela jokatzen duela jendeak? Ziur erantzunen artean “beldurra” hitza ahoskatu dela. Zeren beldur dira? Zelan geldituko ziren pertsona horiek pentsatzean ez dutela ezer egin laguntzeko? Horrelako egoerak salatu eta gelditu behar dira, beldur barik!

Baina, non ote dago arazoaren funtsa? Batzuen ustez emakumeen arazoa baino ez da, ezta inola ere! Hau gizartearen arazoa da eta, hortaz, emakume zein gizon sartuta gaude. Zorionez, gero eta inplikazio gehiago dago gizonengandik, baina gehiago behar da eta, gure ikuspuntutik, funtsezkoa da ere bai txikitatik berdintasunaren bidean heztea. Ikusi hurrengo bideoa eta hobeto ulertuko duzulakoan gaude:

Txiki-txikitatik, berdintasunean hezituak izaten bagara eskoletan zein etxean, arazo asko saihestuko ditugu etorkizunean.

Hurrengo bideoa motz-motza da eta indarkeria jasaten duten biktimei laguntasuna erakutsi nahi die:

Denok zu… Bai horixe!! Hori da Goa!zenen lagunen azken bideoklipa. Pasa den ostiralean making-off-a luzatu ziguten kapituluaren amaieran. Haiek ere aldarrikatu nahi dute: ez beti da ez, indarkeria sexistarik ez! Entzun zelako mezua eman nahi diguten:

Denok zu, mutila ala neska berdin du… Munduan zehar libre izan… 

Zelako gogoeta politak kantu honetakoak. Ea itxaropen kantua bihurtzen den eta belaunaldi gazteak hasten diren arazoaz jabetzen eta aurre egiten. Horixe espero dugu! Ea urte batzuk barru ez dagoen egun honetan aldarrikatzerik… Denon esku dago eta ez dago aitzakiarik!

Amaitzeko, Bizkaiko Foru Aldundiaren kanpainia luzatzen dizugu. Emakumeen eta gizonen arteko desberdintasunetan oinarrituta dagoen gizarte batean bizi gara, eta desberdintasun hori hainbat modutan islatzen da. Hori dela-eta sentsibilizazio kanpaina garatu dute hurrengo ideiekin:

• Ez nazazu gehiago maitatu, maitatu nazazu hobeto
• Ez naiz zurea, nirea naiz
• Emakume baten atzean beti dago emakume handi bat

Mezu hauekin batera hiru emakumek sortutako ilustrazioak daude eta bideotxo honetan bildu dira:

Ikusi duzunez, irudiek laguntza bisual handia eskaini diete mezuei eta indarkeria matxistak sortzen duen Giza Eskubideen urraketaren aurkako borrokan aurrerapauso bat da.

SANTA ZEZILI, MUSIKARIEN EGUNA

Kaixo balorezale!

Gaur musikarien eguna dugu. Badakigu eguna ospatzeko eskola eta herri askotan ekimen bereziak antolatuta daudela. Geuk, txokotxo xume honetatik, geure ekarpen txikia egin nahi dugu bideo honekin:

Musikaria izanda ere, ziur datu harrigarriak asmatu dituzula. Eta ez bazara, izateko gogoa sartu zaizula suposatzen dugu.

Zorionak musikari guztiei!

Egun ona izan!

AZAROAK 20: HAUR ETA NERABEEN ESKUBIDEEN NAZIOARTEKO EGUNA

Kaixo jarraitzaile hori:

Egun bat aldarrikatzeko gaurkoa, azaroak 20, Haur eta Nerabeen Nazioarteko eguna hain zuzen. Hemendik, harekin bat egin nahi dugu aurten ere bai sarreratxo xume honekin eta, Nazio Batuek onartutako Haurren eta Nerabeen Eskubideei buruzko Hitzarmenak (HEH) dioen moduan, adierazi eta agerian jarri nahi dugu haurrak eta nerabeak eskubideak dituzten pertsonak direla. Errespeta ditzagun!

Haurren Eskubideen Aldarrikapena 1959ko azaroaren 20an Nazio Batuen Erakundearen Batzar Nagusiak egindako aldarrikapena da, haurren eskubide unibertsalak finkatuz. Haurren eskubideak jaiotzeagatik bakarrik haur eta nerabeek dituzten eskubideak; utziezinak, berezkoak eta nahitaezkoak direnak haurtzaro on bat izateko dira.

Batzar Nagusiak Haurren Eskubideen Aldarrikapen hau adierazten du, haurrek haurtzaro zoriontsu bat izan dezaten, eta Aldarrikapenean aipatzen diren eskubide eta askatasunez goza dezaten, beren eta gizartearen mesedetan, eta gurasoei, gizon-emakumeei nahiz erakunde, tokiko agintaritza eta gobernu nazionalei eskatzen die aipatutako eskubideak aitor ditzaten eta haien alde lan egin dezaten, legegintzako neurriak eta beste neurri batzuk pixkanaka ezarriz, honako printzipio hauen arabera:

1. Berdintasunerako eskubidea, arraza, erlijioa edo nazionalitatea kontuan hartu gabe.

2. Babes berezia jasotzeko eskubidea, fisikoki, mentalki eta sozialki osasuntsu eta libre haz daitezen.

3. Izen bat eta nazionalitate bat izateko eskubidea.

4. Elikadura, etxebizitza eta osasun-arreta egokia izateko eskubidea.

5. Urritu fisiko edo psikikoek hezkuntza eta arreta bereziak jasotzeko eskubidea.

6. Familiak eta gizarteak maitatua eta ulertua izateko eskubidea.

7. Doako hezkuntza baterako eskubidea. Ongi pasatzeko eta jolasteko eskubidea.

8. Arrisku-egoeratan arreta eta laguntza jasotzen lehenak izateko eskubidea.

9. Abandonatua eta lanean esplotatua ez izateko eskubidea.

10. Munduko pertsona guztien arteko elkartasuna, adiskidetasuna eta justizia sustatzen duen hezkuntza jasotzeko eskubidea.

Jarraian oso bideo adierazgarria gaurko egunerako eta aurretik aipatutakoaren ildotik:

Hainbat ekimen antolatu dira gaurko egunerako, besteak beste Bilboko Haur eta Nerabeen Udal Kontseiluaren sorrera, udaletxean ospatu dena. Udalaren konpromisoa haurrei entzutea da, haien iritzia aintzat hartzea hiria eraikitzeko eta gobernatzeko, eta haien begirada txertatzea Udalaren erabakietan. Nahi dute haurren parte-hartzea aktiboa izan dadin politika publikoen diseinuan oro har, ez kudeaketan, hirigintzan... soilik, baita berdintasunean, kulturan eta aisialdian ere. Haiekin lan egin nahi dutela adierazi du Juan Mari Aburtok. Gehiago jakin nahi izanez gero, argazkian klikatu albistea ikusteko:

Kontu inportante bat ez ahaztu, eskubideak dauden bezala, betebeharrak ere badaude...

DNA

Kaixo balorezale!

Aurreko sarreran zientziaren astea ospatu genuenez, eta gure hiriburuetan hainbat ekintza zientifiko antolatu egin direnez, zientzilarien amantala jarri dugu eta hona gatoz Azido Desoxirribonukleikoari buruz (DNA euskaraz) hitz egitera.

Friedrich Miescher mediku suitzarra DNAri buruz lehenengo aurrerapen nabarmenak egin zituen zientzilaria daukagu. 1869ko neguan DNA isolatzea lortu zuen Tubingako Unibertsitatean lan egiten zuenean, hau da, orain dela 148 urte.

Friedrich-en atzetik milaka zientzilarik ikertu dute DNA, baina hurrengo pausu erraldoia 2000. urtean eman zen. 131 urte pasa ondoren, giza genomaren sekuentziaren deskodifikazioan aurrerapen itzela egin zen. Aurkikuntza honi esker, gizakiaren "mapa" egiten hasi ziren zientifikoak, hainbat gaixotasun genetikoren zergatiak eta sendabideak topatzeko tresna baliogarri baino baliogarriagoa izanik.

Filmetan eta telebistako hainbat telesaiotan gaiztoa harrapatzeko oso pista garrantzitsua izaten da DNA. Antza, bere barruan, norberaren "matrikula" dago, hots, bere kode genetikoa. Bai lagun, bakoitzak bere DNA kodea dauka eta ezin da kopiatu. Bikiek ere ez daukate kode bera. Eta ez bakarrik gizakiok, bizirik dauden beste izaki guztiek ere beraien kodea daukate eta, kode horrek, lagun bakoitza bakarra izatea bermatzen du.

Aurreko guztia kontuan hartuta, denok ezberdinak garela argi geratuko zaizulakoan gaude, baina, dakizunez, nahiz eta bakoitzak bere kodea izan, zati bat partekatzen dugu. Horri esker, espezie bateko animalia edo landare guztiak antzekoak dira eta, gizakien kasuan, gauza bera gertatzen zaigu. 

Baina, zer ikusirik dauka gai hau baloreekin? Momentuz zientziaz aritu izan gara baina laster ulertuko duzu zergatik egiten ari garen azalpen hau eta nora iritsi nahi dugun. Hurrengo bideoak aho bete hortz utziko zaituelakoan gaudenez ez dizugu ezer aurreratuko. Goza ezazu!

Eskerrik asko Momondo entrepresari hau bezalako kanpainia egiteagatik. 

Ikaragarria benetan! Hainbat gauza agertzen dira bideo honetan bere protagonistek espero ez zutenak. Zein da gehien harritu zaituena? Joan gaitezen aztertzera:

Hasiera batean guztiek uste zuten nahasgabekoak zirela, %100 islandiarra, ingelesa, frantzesa, bangladeshdarra... Batzuek euren argazki albumak eramaten zituzten frogatzeko haien familien jatorria purua zela. Zure ustez, beraien aurpegiak ikusita, jasotako emaitzak espero zituzten? Nor da ezuste handiagoa jaso duena? Frantziakoa? Kubakoa? Islandiakoa? 

Batzuen ustez, beraien herrialdea onena da, besteena baino inportanteagoa eta besteek baino gehiago merezi duena. Zure iritziz, hau horrela izan beharko zen? Lehenengo eta bigarren mailako jendea egon beharko zen? Gaur egun, tamalez, horrela dela ematen du... Afrikako eta Asiako hainbat herrialderi buruz eta beraien jendeaz inor ez da arduratzen...   

Ingalaterrako gizonak, Jay-k alegia, alemaniarren zalea ez dela aitortzen du, zer nolako aurpegia geratzen zaion bere DNAren %5 alemaniarra dela jakin duenean! Ingeles peto-petoa zen gizon horrek zer dio bideoaren amaieran? Bai horixe! "Leku guztietako Jay nauzue!"; beste batek dio "Munduko gizona naiz". Hori gogoeta polita, ez duzu uste?

Bukatzeko, bi pertsonak, kulturalki etsaiak izan behar omen zirenak, lehengusu-lehengusinak ziren berria jaso zuten. Imagina ezazu zenbat aukera dauden edonon familia izateko! Frantziarrak zioen moduan, DNA froga hau egitea nahitaezkoa izan beharko zen. Horrela, extremismoak eta arraza puruen aldeko pentsamenduak desagertuko ziren, jendearen ikuspuntu zabalagoa eraikitzeko aukera emanez...

Pertsona hauei gertatu zaien moduan, zure DNAn hainbat lekuetako informazioa daramazu. Inoiz gelditu zara nongoa zaren pentsatzeko? Zure arbasoak nongoak ziren jakitea nahiko zenuke? Guk ez dakigu nongoak diren gureak, baina gauza batez ziur gaude: Mundua oso polita da eta berdin zaigu nongoak garen gu edo nongoa zaren zu, ongi etorria izango zarelako beti gure bizitzetara. 

Asteburu ona izan!